තරිඳු ජයවර්ධන

ටෙලෝ සංවිධානයේ ප‍්‍රහාරයකින් පොලිස් නිලධාරීන් විසි දෙනකුගේ ජීවිත බේරා ගත්  බාලසිංහම් ක‍්‍රිෂ්නා පිල්ලේ මහතා අද අවසන් ගමන් ගියේය. ඔහු විශ‍්‍රාමික පොලිස් සැරයන්වරයෙකි.  ඔහුගේ සේවා කාලය වසර 26කි. විසි හය වසරක සේවා කාලය තුළ දී පොලිසියේම 20 දෙනකුගේ ජීවිත බේරා ගත් ගත් නිලධාරියාට සම්පූර්ණ සේවා කාලය තුළ ලැබී තිබුණේ එක උසස් වීමක් පමණි.

වැඩියෙන්ම බැණුම් අසන පිරිසක් සිටී නම් ඒ පොලිසියේ විය යුතුය. හේතුව අවංකව හරියට රාජකාරි කරන නිලධාරීන් ඇතැම් ඉහළ නිලධාරීන්ගේ උදහසට ලක්වන අතර දූෂිත පොලිස් නිලධාරීන් සාධාරණත්වය පතන සාමාන්‍ය ජනයාගේ උදහසට ලක්වෙති. පොලිස් නිලධාරීන් කරනුයේ  දැලිපිහියෙන් කිරි කනවා වැනි වැඩකි. පොලිස් නිලධාරියකුගේ ක‍්‍රියාකාරකමක් නිසා අහිංසකයකු වැරදිකරුවකු වීමටත්, අපරාධකරුවකු නිදහස් වීමටත් ඉඩ කඩ තිබේ.

එහෙව් පොලිස් නිලධාරීන් මානසික තෘප්තියෙන් රාජකාරි කළ යුතු වුවද පොලිසියේ අභ්‍යන්තරයෙන් ඊට අවශ්‍ය වටපිටාව සකසා ඇත්ද යන්න ප‍්‍රශ්නයකි. ඊට හොඳම උදාහරණය බාලසිංහම් ක‍්‍රිෂ්නා පිල්ලේය. අවුරුදු 26ක් රාජකාරි කර පොලිසියේම 20 දෙනකුගේ ජීවිත අනූ නමයෙන් බේරා ගත් මේ නිලධාරියාට සිය වසර 26ක සේවා කාලය තුළ ලැබෙන්නේ එක් උසස්වීමක් පමණි.

බාලසිංහම් ක‍්‍රිෂ්නා පිල්ලේ 1984 වන විට රාජකරි කරමින් සිටියේ යාපනයේ චාවකච්චේරිය පොලිස් ස්ථානයේය. 1943 වසරේ උපන් ක‍්‍රිෂ්ණා පිල්ලේ පොලිස් සේවයට බැඳුණේ 1962 වසරේදීය. 

එදා 1984 වසරේ දිනයකි. ඒ වන විට පොලිස් සේවයේ වසර 22ක සේවා කාලයක් සම්පූර්ණ කර තිබුණු ක‍්‍රිෂ්ණා පොලිස් සැරයන්වරයකු ලෙස උසස්වීම් ලබා තිබිණි. නිසි කාලයට ආකාරයට උසස්වීම් ලබා දී තිබිණි නම් ඔහු අඩු තරමේ උප පොලිස් පරීක්ෂක නිලයේ වත් සිටිය යුතුය. කෙසේ වෙතත් එදා රාජකාරි නිම කළ ඔහු සවස්වරුවේ පොලිසිය පිටුපස බැරැුක්කයට ගියේය. රාත‍්‍රී වෙද්දී ඔහු සමඟ තවත් 20 දෙනෙක් පමණ පොලිස් බැරැුක්කයේ රැඳී සිටියේය.

පොලිසියට ඇතුලූ වන තැන පොලිස් කොස්තාපල්වරයකේ රාජකාරි කරමින් සිටි අතර තවත් දෙදෙනෙක් පොලිසිය ඇතුළේ උපසේවා රාජකාරියේ යෙදී සිටියහ. එක පාරටම පොලිසිය ඉදිරිපිටින් එකපිට එක වෙඩි පත්තු වනවා ඇසිණි. එල්ටීටීඊ සංවිධානයෙන් පොලිසිය වටලා ඇතැයි සිතූ ක‍්‍රිෂ්ණා පිල්ලේගේ මතකයට ආවේ තමා සමඟ පොලිස් බැරැුක්කයේ නිදා සිටින පොලිසියේ 20 දෙනා ගැනයි. ඔවුහු සිංහල ජාතිකයෝ වූහ. ඇතැම් විට තමා දෙමළ නිසා බේරීමේ අවස්ථාවක් තිබුණ ද අනිත් 20 දෙනාට එම අවස්ථාව නැති බව ඔහු දැන සිටියහ.

කඩිනමින් එම පිරිස කැඳවාගෙන පොලිසිය පිටුපසට දිව ගියේය. ඉතාම කෙටි කාලයක දී පොලිසියේ කම්බි වැටෙන් එම පිරිස පැන්නවූ ඔහු ඉන් එහා පැත්තේ තිබූ නීතීඥවරයකුගේ වත්තකට එම පිරිස කැඳවාගෙන ගියේය. වත්තේ අකුල් අස්සේ නිශ්ෂබ්දව සිටින ලෙස ක‍්‍රිෂ්ණා සෙසු පොලිස් සාමාජිකයන්ට දැනුම් දුන්නේය. ඔහු පොලිසිය දෙස හොඳින් බලා සිටියේය. ගත වූයේ ටික වේලාවකි. ආයුද අතැති පිරිසක් පොලිස් බැරැුක්කයට කඩා වැදී හිස් අතින් යනු පෙනිණි. තව ටික වේලාවක් බැරැුක්කයේ සිටියේ නම් පොලිසියේ 20 දෙනාගේ ජීවිතවලට අත්වන ඉරණම අමතුවෙන් කිව හැකි නොවේ.

ආයුධ සන්නද්ධ පිරිස පිටව ගියැයි සනාථ කර ගත් පසු ක‍්‍රිෂ්නා පිල්ලේ මිතුරකුගේ වාහනයක් රැගෙන පැමිණ පොලිසියේ 20 දෙනා යුද හමුදා ‍කඳවුරට ගෙන ගොස් බාර දුන්නේය. එසේ කළ පොලිස් සැරයන්ට එය අගය කරමින් උසස්වීමක්වත් ලැබුණේ නැත.  ඉන් වසර කිහිපයකට පසු එනම් 1988 දී ඔහුට පොලිස් සේවයන් අකමැත්තෙන් හෝ යන්නට සිදුවූයේ දෙමළ ජාතික පොලිස් නිලධාරීන් ඒ වන විට කිහිප දෙනකු ඝාතනයට ලක්වී තිබුණු හෙයිනි.

ක‍්‍රිෂ්නා පිල්ලේලා තව කොතෙකුත් පොලිස් සේවයේ සිටිති.

පොලිස් සේවයේ නිලයන් පහළ සිට ඉහළට මෙසේය.

පොලිස් ආරක්ෂක සහායක

පොලිස් කොස්තාපල් / පොලිස් කොස්තාපල් රියදුරු

පොලිස් සැරයන් / පොලිස් සැරයන් රියදුරු

උප පොලිස් පරීක්ෂක /ප‍්‍රවාහන උප පොලිස් පරීක්ෂක

පොලිස් පරීක්ෂක

ප‍්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂක

සහකාර පොලිස් අධිකාරී

පොලිස් අධිකාරී

ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී

නියෝජ්‍ය පොලිස්පති

ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති

පොලිස්පති

පොලිස් සේවයට නිලධාරීන් බඳවා ගනිද්දී නිලයන් හතකට බ`දවා ගැනීම් සිදු කරයි. ඒ පොලිස් ආරක්ෂක සහායක, පොලිස් කොස්තාපල්, උප පොලිස් පරීක්ෂක සහ සහකාර පොලිස් අධිකාරී යන නිලයන්වලටය. දැනට ජ්‍යේෂ්ඨතම පුටුවල සිටින උසස් පොලිස් නිලධාරීන් රැුසක් (පොලිස්පති, ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති සහ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති)  සහකාර පොලිස් අධිකාරීවරුන් ලෙස පොලිස් සේවයට එක්වූවෝ වෙති.

පොලිස් කොස්තාපල්වරයකු ලෙස සේවයට බැඳුණු නිලධාරියකුට පොලිස් පොලිස් සැරයන්වරයකු ලෙස උසස්වීමට ගත වන කාලය විවිධවේ. ඇතැම් පොලිස් කොස්තාපල්වරුන්ට අවුරුදු 8කින් නමයකින් සැරයන් තනතුරට උසස්වීම ලැබෙන අතර බහුතරයකට වසර 20ක් ගියත් ලැබෙන්නේ නැත. කොස්තාපල්වරයකු ලෙස සේවයට බැඳී වසර තිහ හතලිහක් රාජකාරි කර කොස්තාපල්වරයකු ලෙසම විශ‍්‍රාම යන නිලධාරීහු බොහෝ සිටිත. මෙම ලිපිය ලියන මොහොත වන විටත් පොලිස් කොස්තාපල්වරුන්  සේවයට එක්වී එම නිලයේම  වසර 15ට වැඩියෙන් රාජකාරි කරන විශාල පිරිසක් සිටිති.

පොලිස් සැරයන් සිට පොලිස් කොස්තාපල් දක්වා උසස්වීමට පොලිස් සැරයන් නිලයේ වසර 10ක් කටයුතු කළ යුතු බව කීවද පොලිස් සැරයන් නිලයේ වසර 15කටත් අධික කාලයක් රාජකාරි කළ පිරිස් වෙති. උප පොලිස් පරීක්ෂක තනතුරේ සිට පොලිස් පරීක්ෂක දක්වා උසස්වීම නම් උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයකු ලෙස වසර අටක කාලයක් ගත කළ යුතුය. කෙසේ වෙතත් වසර අට සම්පූර්ණ උප පොලිස් පරීක්ෂකවරුන් රැුසක් සිටිය ද තවම උසස්වීම් ලැබී නැත. ඒ අතර උපාධිධරයන්, පශ්චාත් උපාධිධරයන් මෙන්ම නීතීඥවරු ද වෙති.

පොලිස් පරීක්ෂක සිට ප‍්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂක නිලය දක්වා වසර පහකින් අයදුම් කළ හැකි අතර ප‍්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂක සිට සහකාර පොලිස් අධිකාරීවරයකු වීමට නම් අවම වශයෙන් ප‍්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂක තනතුරේ ස්ථිර කර වසර තුන සේවා කාලයක් සම්පූර්ණ වී තිබිය යුතුය.

සහකාර පොලිස් අධිකාරී නිලයේ වසර අටක් කටයුතු කළ පසු පොලිස් අධිකාරී නිලයටත්, පොලිස් අධිකාරී නිලයේ වසර පහක් කටයුතු කළ පසු ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී නිලයටත්, ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී නිලයේ  අවුරුදු පහක් කටයුතු කළ පසු නියෝජ්‍ය පොලිස්පති තනතුරටත් උසස්වීම් ලැබෙන අතර ඉන් පසු ලැබෙනුයේ පුරප්පාඩු අනුවය.

බොහෝවිට සහකාර පොලිස් අධිකාරී නිලයෙන් ඉහළ උසස්වීම් නිසි පරිදි ක‍්‍රමවත්ව සිදු වුණත් පොලිස් කොස්තාපල්ගේ සිට ප‍්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂක නිලය දක්වා උසස්වීම් එසේ ලැබෙන්නේ නැත.

දැනට ක‍්‍රියාත්මක වන පරිදි නියමිත දිනට උසස්වීම් ලැබුණ ද පොලිස් කොස්තාපල්වරයකුට වසර 35ක සේවා කාලයේ දී උපරිමයට යා හැකි නිලය පොලිස් පරීක්ෂක පමණි. ඒ නියමිත පරිදි උසස්වීම් ලදහොත් පමණි. නමුත් එසේ වන්නේ නැත. බොහෝ විට පොලිස් කොස්තාපල්වරයකු ලෙස සේවය එක්වන්නන් විශ‍්‍රාම යන්නේ එක්කෝ කොස්තාපල්වරයකු ලෙසමය. නැති නම් සැරයන්වරයකු ලෙසය. උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයකු ලෙස උසස් වන්නේ නම් ඒ ඉතාම කලාතුරකිනි.

උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයකු ලෙස සේවයට එක්වන්නෙකුට වසර 35ක පමණ සේවා කාලයක  දී නිසි කාලයට අනුව උසස්වීම් ලදහොත් පොලිස් අධිකාරීවරයකු හෝ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරීවරයකු ලෙස උසස්වීම් ලබා ගත හැකිය. ඒ නියමිත කාලයට උසස්වීම් ලැබුණොත් පමණි. එසේ නොලැබෙන බව පොලිසියේ බොහෝ දෙනෙක් අත්දැකීමෙන් දනිති.

උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයකු ලෙස සේවයට එක්වන්නකු ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී තනතුර සඳහා උසස්වීම් ලැබුවොත් ඒ කලාතුරකිනි. දැනට සිටින ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරුන් අතුරෙන් උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයකු ලෙස සේවයට එක්වූවන් සිටිනුයේ හතර දෙනකු පමණි. රවී සෙනවිරත්න, එම් ආර් ලතීෆ්, කපිල ජයසේකර සහ රොෂාන් ප‍්‍රනාන්දු ඔවුහුය. මේ අතුරෙන් වැඩි දෙනකුට එලෙස උසස්වීම් කඩිනමින් ලැබීමට හේතු වී ඇත්තේ ඔවුන් කාලයක් පොලිස් විශේෂ කාර්ය බළකායේ රාජකාරි කළ නිසාය. ඔවුන්  පොලිසියේ රාජකාරි කළා නම් ඇතැම් විට තවමත් පොලිස් අධිකාරීවරයකු හෝ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරීවරයකු ලෙස සිටින්නට පුලූවන. මේ පිරිසෙන් ජ්‍යෙෂ්ඨ නියොජ්‍ය පොලිස්පති එම් ආර් ලතීෆ් මහතා සඳුදා (04) විශ‍්‍රාම ගැනීමට නියමිතය.

පොලිසියෙන් උසස් සේවයක් ලබාපොරොත්තු වන වැඩි දෙනෙක් ඔවුන්ගේ උසස්වීම් ගැන සොයා බලන්නේ නැත. එකම තනතුරේ අවුරුදු 15ක් 20ක් පල් වෙද්දී ඔවුන්ට ඇතිවන කළකිරීමත් සමඟ ඔවුන්ගෙන් උසස් සේවයක් බලාපොරොත්තු වියහැකිය යන ප‍්‍රශ්නය පැන නඟී. අවසානයේ එයින් අගතියට පත් වන්නේ සාමාන්‍ය ජනතාවය. ඒ පොලිසියෙන් සේවය ලැබෙනුයේ මහජනතාවට වීම නිසාය.

වසර 26ක් රාජකාරි කර පොලිසියේම 20 දෙනකුගේ ජීවිත බේරූ බාලසිංහම් ක‍්‍රිෂ්නා පිල්ලේ නිලධාරියාට මෙන්ම තවත් බොහෝ දෙනකුට අත්වී ඇත්තේ මේ ඉරණමයි. අභිමානවත් හා ස්වාධීන පොලිස් සේවයක් උදෙසා පොලිස් නිලධාරීන්ට කඩිනමින් උසස්වීම් දෙන ප‍්‍රායෝගික ක‍්‍රමේවයක අවශ්‍යතාව නොදකින්නේදැයි නිලධාරීන්ගෙන් ප‍්‍රශ්න කළ යුතුය.