ශ්‍රී ලංකාව හා චීනය අතර සම්බන්ධතාව සියවස් ගණනාවක් ඈතට දිවයන්නකි. එක් එක් කාල වකවානුවල මේ සම්බන්ධය වැඩිවෙමින්, අඩු වෙමින් පැවතිණි. ඉකුත් දශක කීපය තුළ ද චීනය මෙරට සංවර්ධන ක‍්‍රියාදාමයේදී වෙනුවෙන් විශාල සහයක් ලබාදුන් බව අවිවාධිතය. ඒ නිසාම චිනය හා ශ්‍රී ලංකාව අතර මිත‍්‍රත්වය මෙරට සංවර්ධන ක‍්‍රියාදාමයේදී මෙන්ම, ජාත්‍යන්තර දේශපාලනය තුළ ද අතිශයින් වැදගත්ය.

ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ඉකුත්දා සිව් දින නිල සංචාරයක් සඳහා චීනය බලා පිටත්ව ගියේ දෙරට අතර පවතින මේ මිත‍්‍රත්වය තවත් තහවුරු කර ගනිමින්, ශ්‍රී ලංකාවට වඩාත් වාසිදායක පරිසරයක් ගොඩනගා ගැනීමේ අපේක්ෂාව පෙරදැරිකරගෙනය. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ජනාධිපති ධුරයට පත්ව තවමත් ගතව ඇත්තේ මාස තුනකටත් අඩු කාලයකි. ඔහු ජනපති ධුරයට පත්ව, සිය පළමු විදේශ සංචාරය ලෙස ගියේ ඉන්දියාවටය.

ඉන්දියාව කලාපයේ ප‍්‍රබලයකු පමණක් නොව, අපේ අසල්වැසියාය. ඒ නිසාම ජනපති මෛත‍්‍රී මූලින්ම ඉන්දියාවට ගොස් හොඳ හිත දිනාගත්තේය.

මෛත‍්‍රීගේ ඉන්දීය සංචාරය නිම වී දින කීපයක් ගත වෙද්දී, ඉන්දීය අග‍්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි මහතා දෙදින නිල සංචාරයක් සඳහා මෙරටට පැමිණියේ ඒ හොඳ හිත නිසාය. ඉන්දීය අගමැතිවරයකු ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණියේ අවුරුදු 28කට පසුවය.

ඊළඟට මෛත‍්‍රී ගියේ බි‍්‍රතාන්‍යයටය. බි‍්‍රතාන්‍යය ද ශ්‍රී ලංකාව සමඟ බොහෝ කලක සිට සම්බන්ධතාව පවත්වනවා පමණක් නොව, මෙරට දේශපාලනය ගැන ද උනන්දුවක් දක්වයි. ඒ නිසාම මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාගේ බි‍්‍රතාන්‍ය සංචාරය ද රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රික වශයෙන් පමණක් නොව, දේශපාලන වශයෙන් ද වැදගත් සංචාරයක් විය.

ජනපති මෛත‍්‍රීගේ චීන සංචාරය ද අතිශයින් වැදගත් හා ඵලදායි පියවරක් වූ බව දෙරටේ නායකයන් අතර වූ සාකච්ඡුාවලින්ම පැහැදිලිය. මෛත‍්‍රී ජනාධිපතිවරයා සිය තෙවැනි නිල සංචාරය ලෙස චීනයට ගියේ එරට ජනාධිපති ෂී ජින් පින් මහතාගේ නිල ආරාධනයකට අනුවය. මෛතී‍්‍රපාල සිරිසේන මහතා ජනාධිපති ලෙස චීනයට ගිය පළමු වතාව මෙය වූවද, ඔහු ඊට පෙර, ඇමැතිවරයකු, මන්ත‍්‍රීවරයකු වශයෙන් පමණක් නොව, සාමාන්‍ය පුද්ගලයකු වශයෙන් ද චීනයට ගියේය. මෛත‍්‍රී පළමුවරට චීනයට ගියේ 1983 වසරේදීය.

ඒ චීන කොමියුනිස්ට් පිලේ සාමාජිකයකු ලෙසය. ඔහු චීන ජනාධිපතිවරයා සමඟ පැවැති නිල හමුවේදී ද මේ අතීත මතකය සිහිපත් කළේය. මෛත‍්‍රීගේ දේශපාලන භාවිතය ගැන චීන ජනාධිපතිවරයා ද දැනුම්වත් භාවයක සිටි බව පැහැදිලි වූයේ ඔහු සිය සාකාච්ඡුාවේදී කළ කී දෑ වලිනි. ”ඔබ වකුගඩු රෝගීන් ගැන හදවතින්ම කතා කරනවා. ඒ නිසා වකුගඩු රෝගීන්ට ප‍්‍රතිකාර කිරීම සඳහා වෙනමම රෝහලක් ඉදිකර දීමට චීනය ඉදිරිපත්වනවා” චීන ජනාධිපතිවරයා කීවේ මෛතී‍්‍ර සමඟ පැවැති නිල හමුවේදීය. මෛත‍්‍රීට තෑග්ගක් වශයෙන් ලැබෙන වකුගඩු රෝහල ඇඳන් 500 කින් හා සියලූ පහසුකම්වලින් සමන්විතය. රෝහල ඉදිකිරීම සඳහා චීන රජය වැය කරන මුදල රුපියල් බිලියන 11.25 කි. මේ රෝහල ඉදිකර දෙන බව චීනය ජනපති මෛත‍්‍රීට දැනුම් දී තිබුණේ ජනාධිපතිවරයාගේ චීන සංචාරයට දින කීපයකට පෙරය. ඒ නිසාම, ජනාධිපතිවරයා පොළොන්නරුවේ ඉදිකරන්නට යන මේ රෝහලේ සැලැස්ම ද රැුගෙන ගොස්, චීන ජනාධිපතිවරයාට දුන්නේය.

මෛත‍්‍රීපාල ජනාධිපතිවරයාගේ චීන සංචාරය වෙනුවෙන්, එරට රජය ලබාදී තිබුණේ ඉහළම පිළිගැනීමකි. එය සංචාරය පුරාම දැක ගත හැකි විය. අනෙක් අතට චීන ආධාර යටතේ මෙරට ක‍්‍රියාත්මක ව්‍යාපෘතිවල පවතින ගැටලූ, ප‍්‍රශ්න යනාදිය ද නිරාකරණය කර ගැනීමට මෛත‍්‍රීගේ මේ සංචාරය ඉවහල් විය. ඉන් ප‍්‍රධාන තැනක් ගත්තේ, කොළඹ වරාය නගර ව්‍යාපෘතිය හෙවත්, පෝර්ට් සිටි ව්‍යාපෘතියයි. මෛත‍්‍රී චීනයට යන විට, පෝර්ට් සිටි ව්‍යාපෘතියේ ඉදිකිරීම් තාවකාලිකව අත්හිටුවා තිබිණි. බොහෝ දෙනා සිතුවේ මේ සම්බන්ධයෙන් චීනය දැඩි මතයක සිටිනු ඇතැයි කියාය.

එහෙත් එය රටට වාසිදායක ලෙස කළමනාකරණය කර ගන්නට මෛත‍්‍රී සමත් විය. මෛත‍්‍රී ජනාධිපතිවරයා චීන ජනාධිපතිවරයා හමුවේ කියා සිටියේ මේ ව්‍යාපෘතිය ආරම්භයේදී වරදක් සිදුව ඇත්තේ, ශ්‍රී ලංකාව පැත්තෙන් බවය. ඒ නිසා ලංකාවේ නීති රීතිවලට අනුකූලව, ව්‍යාපෘතිය ඉදිරියට ගෙන යා හැකි බව ඔහු කීවේය. පෝර්ට් සිටි ව්‍යාපෘතිය යටතේ මුහුද ගොඩකර, තනන ගොඩබිම් ප‍්‍රදේශයේ අක්කර 200 කට ආසන්න ප‍්‍රමාණයක් චීනයට පැවරීම ව්‍යාපෘතියේ එක් කොන්දේසියකි.

මෛත‍්‍රී ජනාධිපතිවරයා දැනුම් දුන්නේ, එය දිගුකාලීන බදු පදනම යටතේ ලබාදෙන බවට ගිවිසුම යළි සංශෝධනය කළ යුතු බවය. ඒ අනුව, පෝර්ට් සිටි ව්‍යාපෘතියේ හිමිකම යළි සංශෝධනය කිරීමෙන් පසුව ව්‍යාපෘතිය කරගෙන යාමට ඉඩකඩ සැලැසීම රජයේ අරමුණ බව ඔහු කීවේය. මෛත‍්‍රීගේ චීන සංචාරයෙන් මෙරටට ලැබුණු තවත් බොහෝ දේ තිබේ. කොළඹ පිටත වටරවුම් මාර්ගයේ වියදමින් රුපියල් බිලියන 30 ක් අඩු කිරීම, මෙරට රෝහල්වල රසායනාගාර හැර, අනෙකුත් පහසුකම් නැංවීම සඳහා රුපියල් බිලියන 40.06 ක ආධාර දීම, ජාතික රෝහලේ බාහිර රෝගී අංශය ප‍්‍රතිසංස්කරණයට රුපියල් බිලියන 11.15 ක් ලබාදීම, තට්ටු 9 ක හෘද රෝහලක් ඉදිකිරීම සඳහා රුපියල් බිලියන 17.16 ක ආධාර ලබාදීම, රාගම ප‍්‍රදේශයේ මාතෘ හා ළමා රෝහලක් ඉදිකිරීමට ආධාර දීම, ඉන් කිහිපයක් පමණි.

මෙරට මාර්ග ඇතුළු සංවර්ධන ව්‍යාපෘති රැුසකට ආධාර ලැබෙන්නේ චීනයෙනි. ඒ නිසා චීනය මෙරට සංවර්ධන ක‍්‍රියාදාමය හා තදින් බද්ධ වී සිටින මිතුරු පාර්ශ්වයකි. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාගේ වෑයම සියලූ රටවල් සමඟ නොබැඳි පිළිවෙතක සිට කටයුතු කිරීමය. ඔහු ඉන්දියාවට ගිහින් කළෙත් ඒ දේමය. ලන්ඩනයට ගිහින් කළෙත් ඒ දේමය. ඔහුගේ චීන සංචාරයෙන්ද පෙන්නුම් කරන්නේ ඒ දෙයම බව පැහැදිලිය.