ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලවලදී ඇතැම් විට සිදුවන අපූරු දෙයක් නම් කිසිදු අංශයකට සම්මාන නොලැබුණු එක්කෝ සම්මාන ඉතා අඩු ගණනක් ලැබුණු  නාට්‍යයක් වසරේ හොඳම නිෂ්පාදනය ලෙස සම්මාන ලැබීමයි.  2014 රාජ්‍යය නාට්‍ය උළෙල ඊට කදිම නිදසුනකි. එම උළෙලේදී ප්‍රධාන සම්මාන හතක් සහ විශේෂ සම්මාන දෙකක් සහිතව වැඩිම සම්මාන ගණනක් එනම් සම්මාන  නවයක් දිනාගත්තේ චාමික හත්ලහවත්ත ගේ  -මකරට” නාට්‍යයයි.

 එහෙත් උළෙලේ හොඳම නිෂ්පාදනය ලෙස සම්මාන ලැබුවේ මට මතක ඇති ආකාරයට වෙනත් සම්මාන දෙකක් පමණක් ලබා සිටි පරාක්‍රම නිරිඇල්ල ගේ -හුණුවටයේ කතාව” යි. නාට්‍ය රසිකයෙකු ලෙස මා අන්ද මන්ද වූ තීරණය පිළිබඳ ප්‍රවීණ නාට්‍ය විනිසකරුවන්ගෙන් විමසු විට ඔවුන් ගේ පිළිතුර වූයේ එවැනි සම්ප්‍රදායක් ලෝකයේ පවතින බවයි. ඒ පිළිබඳ මතකය අලුත් වූයේ නොබෝදා පැවති විශ්වාශභංග ක්‍රියාවලිය ද මතු කී ආකාරයේ නාට්‍ය උළෙලකට සමාන වී අවසන් වූ නිසාය.

2015 ජනවාරියේ සිටම පවතින ආණ්ඩුව සහ එහි නායකයන් විශේෂයෙන්ම අගමැති ඇතුළු ප්‍රධාන පෙළේ එජාප ඇමතීන් කීප දෙනෙකු කෙරෙහි  පොදු ජන විශ්වාසය කඩවීම් රාශියක් ම විය. මහ බැංකු බැඳුම්කර  සිද්ධිය ඒ කෙරෙහි බලපෑ ප්‍රධානම සිදුවීම ය.

මුදල් ඇමතිට ඉල්ලා අස්වීමට සිදු වූයේ එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙසය. අගමැති සහ ආණ්ඩුවේ නායකයා වන ජනාධිපති අතර මත භේද උත්සන්න විය. අගමැති යටතේ තිබු මහ බැංකුව වැනි ආයතන සහ ඇතැම් අංශ ඉවත් කිරීමට ජනාධිපති ක්‍රියා කළේය. ආණ්ඩුවේ ඇමති මණ්ඩලය නැතහොත් කැබිනට්ටුවේ ඇමතීන් අතර මත භේදවල ද නිමක් නොවී ය. ආණ්ඩුවේ පසු පෙළ සහ ඉදිරි පෙළ මැති ඇමතීන් අතර ද මත භේද සහ ගැටුම් උත්සන්න විය. 

එජාපයේ අභ්‍යන්තර අර්බුද උත්සන්න වී අගමැතිට එරෙහිව විශ්වාස භංගයක් ගෙන ඒම පිළිබඳ අදහස එම පක්ෂයේ අයම කරළියට ගෙන ආවෝය. රංගේ බණ්ඩාර එහි ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් කළ තැනැත්තාය. ඒකාබද්ධය ගෙන ආ විශ්වාසභංගයට පක්ෂව එක පයින්ම ඡන්දය දීමට තීරණය කළ බව ශ්‍රීලනිපය සහ සන්ධානය ඍජුව සහ වක්‍රව ප්‍රකාශ කළේය. ඔවුන් අගමැතිට ඉල්ලා අස්වෙන්නැයි බල කළේය. එජාපයේ විසිගණනක් භංගයට සහය දෙන බව වාර්තා විය. ආණ්ඩුවට උදවු කරනවා යැයි ඇතැමුන්ගේ නින්දාවට ලක්වී සිටි ජවිපෙ අගමැතිට එරෙහිව භංගයට පක්ෂව ඡන්දය දීමට තීරණය කළේ ය. අගමැතිට එරෙහිව ඉදිරිපත් වූ චෝදනා රටේ බොහෝ දෙනා අවිවාදයෙන් පිළිගන්නා පසුබිමක ඇති විය. 

මේ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ විශ්වාසභංග විවාදය සහ ඡන්ද විමසීම නාට්‍ය උළෙලක් නම්, අගමැති ප්‍රමුඛ ආණ්ඩුව එහි තරගකාරී අවසාන වටයට තේරුණ නාට්‍යයක් නම්, ඒ නාට්‍යය  කිසිදු සම්මානයක් නොලබා පරාජය වීමට නියමිතව තිබුණි. ඇත්තටම ඒ උළෙලේ දී ඊට කිසිදු සම්මානයක් ලැබුණේ නැත. එහෙත් උළෙලේ හොඳම නිෂ්පාදනය සඳහා වූ සම්මානය දිනා ගැනීමට විශ්වාසභංගයට විරුද්ධ වූ අගමැති ප්‍රමුඛ කණ්ඩායමට හැකි විය. පොදුජන ප්‍රේක්ෂකාගාරයේ බහුතරයක් අකැමැති, එසේම ප්‍රවීණ විනිශ්චය මණ්ඩලයේ බහුතරයක් අකැමැති, විශ්වාසභංගයේ ප්‍රධාන චුදිතයා වසරේ හොඳම නළුවාට හිමි සම්මානය දිනා ගත්තේය. විශ්වාස භංග ක්‍රියා දාමය අපේ රටේ රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලට සමාන කිරීම සාධාරණ යැයි දැන් ඔබට ද සිතෙනු ඇත.   

මේ විශ්වාසභංග ක්‍රියාවලිය ගැන ‘ලංකාදීප’යේ මේ පිටුවටම විවාදයට දිනකට පෙර ලියු ලිපියක මා සඳහන් කළේ පුද්ගල අභිමතාර්ථවලින් තොරව මෙරට මැති ඇමතීන් කටයුතු කරනවා නම් කළ යුත්තේ ස්ථාවර ආණ්ඩුවක් සහ විපක්ෂයක් පිහිටුවා ගැනීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම හෝ විසුරුවා ගැනීම සඳහා ක්‍රියා කළ යුතු බවය. ඒ හැර වෙනත් විකල්පයක් නැති බවය. අවශ්‍ය වන්නේ විශ්වාසභංග නොව පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා ගැනීම සඳහා මහජනයා සහ පාර්ලිමේන්තුව සංවිධානය කිරීම බව එහි අවධාරණය කෙරිණ. එසේම විකෘති ආණ්ඩුවක් විකෘති විපක්ෂයක් නඩත්තු කරන පාර්ලිමේන්තුවකින් මහජන යහපැවැත්ම සහ සුභ සාධනය ඉටු නොවෙන බව ද එහිදී අවධාරණය කෙරිණ.

ටික දිනකට පසුව එම ලිපිය ෆෙස්බුක් හි පළවූ පසු එම අදහස පිළිබඳ ආචාර්ය අතුලසිරි සමරකෝන් දැක්වූ ප්‍රතිචාරයේ සඳහන් වූයේ මෙවැන්නකි. ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු දේශපාලන ආතති සහ අස්ථාවරතා සහිත සියල්ල ය. ශක්තිමත් ආණ්ඩුවක් පවතින විට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය මිය යයි, නිහඬ වෙයි. අපට අවශ්‍ය වන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ ආඥාදායක පාලක පංතියේ දරදඬු බලහත්කාරය  රහිත ආණ්ඩුකරණය  සඳහා ඉඩක් ය. මේ ප්‍රතිචාරයෙන් ඉඟි කෙරෙන්නේ පවත්නා ආණ්ඩුව සහ පාර්ලිමේන්තු බලතුලනය ඔහේ පැවතුනාවේ යන්න නම් ඉන් කියවෙන අනිත් කාරණය වන්නේ මෙරට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සහ යහ ආණ්ඩුකරණයේ පැවැත්මට වඩාත් යෝග්‍ය මේ ආකාරයේ දඩාවතේ යන පාර්ලිමේන්තු-ජනාධිපති ක්‍රමයක් ය යන්න විය යුතුය. එය එසේ නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සහ යහපාලනයේ නාමයෙන් හෝ ඒ වෙනුවෙන් හෝ මේ රටේ ජනයා පවත්නා සහචර, චෞර සහ දඩාවතේ යන පාලන තන්ත්‍රය ඉවසා දරා ගත යුතුය.

එහි තවත් පරස්පරතාවක් ද වෙයි. එනම් පවතින දේශපාලන ආතති, ව්‍යකුලතා, විකෘතිතා සහ අස්ථාවරතා වනාහි පොදු ජනයා විසින් ගොඩනගන ලද ඒවා නොවීම ය. 2015 ජනවාරි 8 දා බිහි වූ නො මේරු, විකෘති සහ ජාතික වශයෙන් අවජාතක පාලන තන්ත්‍රය එදා සිට මේ ලිපිය ලියන මොහොත දක්වාම නිරත වී සිටින නොනිමි අරගලය වී ඇත්තේ තම බලය තහවුරු කරගැනීම සහ ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා වෙහෙස වීම පමණක් ම ය.

එසේ නොමැතිව පොදු ජන යහ පැවැත්ම සහ සුබ සාධනය සඳහා ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය, මුලෝපායයන් සැකසීම, වැඩසටහන් සහ ව්‍යාපෘති සැකසීම සහ තීන්දු තීරණ ගැනීම සඳහා අරගලයක නිරත වීම නොවේ. ඒ අනුව මේ පවත්නා අර්බුදය, ව්‍යකුලතාව සහ අස්ථාවරතාව වනාහි තම බලය රැක ගැනීමට සහ තහවුරු කර ගැනීමට දඟලන ජනවාරි පාලක හවුලේ බල අර්බුදයකි. පාලක හවුලේ අභ්‍යන්තර දේශපාලන අර්බුදයකි. එම අර්බුදයේ මාපියෝ ඔවුහු ම ය. එසේ නැතිව මේ අර්බුදය ‘පොදු ජනයා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රිසි සේ භුක්ති විඳින නිසා’ ඇතිවූ අර්බුදයක් නොවේ. මා මිත්‍ර අතුල යෝජනා කරන්නේ මෙහම ම යමු කියා ද?

ඛේදාන්තයකින් අවසන් වූ විශ්වාසභංග නාට්‍ය උළෙල දෙසට නැවත හැරෙමු. එහි පාර්ලිමේන්තු විවාදය ඉතා රමණීය ය. විශ්වාසභංග ය ගෙනා සහ ඊට පක්ෂ අය ඉදිරිපත් කරන බැඳුම්කර වංචාවට අදාළ චෝදනාවලට අනික් පසින් එනම් අගමැති පාර්ශ්වයෙන් ලැබෙන්නේ තම නිර්දෝෂී භාවයට අදාළ කරුණු හෝ පැහැදිලි කිරීම් නොව භංගය ගෙනා පාර්ශ්වයේ හොරමැරකම් පිළිබඳ චෝදනාය. ඒ අනුව පාර්ශ්ව දෙකම එකිනෙකාට එරෙහිව “හොරා, හොරා” සහ “මිනීමරුවා, මිනීමරුවා” යනුවෙන් හඬ තැලීම නිසා විවාදය විකාරයක් ම විය. අනෙක් පාර්ශ්වයේ අයෙකුට හොරා මිනීමරුවා කීම සහ පෞද්ගලික තොරතුරු මුල් කරගෙන නින්දා කිරීම හැර පාර්ශ්ව දෙකේ කවරෙකුවත් තමන් අරබයා නැගෙන චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කොට තම නිර්දෝෂී භාවය ඔප්පු කිරීම වෙනුවෙන් කිසිම පැහැදිළි කිරීමක යෙදුණේ නැත.

ඉන් හැඟවෙන්නේ මුළු පාර්ලිමේන්තුවම හොරුන්ගෙන් සහ මිනීමරුවන්ගෙන් පිරී ඉතිරී ඇතැයි කතා නොවේද? රටේ මූල්‍ය විනය, මූල්‍ය ස්ථාවරත්වය, ආර්ථික අර්බුදය, සමාජ සුබසාධනය, දූෂණය, පොදු දේපොළ අවභාවිතාව සහ නීතිය සහ පර්යාය පිළිබඳව කිසිදු විධිමත් සහ පරිණත කතාවක් කළ අයෙකු මේ විවාදය තුළ දක්නට ලැබුණේ නැත. ඉතින් අප ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නාමයෙන් රැකිය යුත්තේ මැති ඇමතීන් ම කියන හොරුන්ගෙන් සහ මිනීමරුවන්ගෙන්  යුත් මෙවැනි පාර්ලිමේන්තුවක් ද?

නාට්‍ය උළෙල වඩාත් රසවත් වූයේ නිල විපක්ෂය එහි නායකයාගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ අගමැති සහ ආණ්ඩුව රැකීමට අපමණ වෙහෙසක් ගත් නිසා ය. තවත් විශේෂ කරුණක් නම් සුළුතර වාර්ගික නායකයන් ප්‍රතිපත්ති හෝ මූලධර්ම රැකීම නොව ආණ්ඩු හෝ පාලකයන් රැකීමේ තීරක බලවේගය බවට පත් වීමය. රැකීම සඳහා ගිවිසගත් කොන්දේසි තවම හෙළිදරව් වී නැත. ඒ කොන්දේසි සහ ඉල්ලීම් පෞද්ගලික ඒවා නම් ගැටලුවක් නැත. එහෙත් ඒවා වාර්ගික හෝ ජාතික කොන්දේසි සහ ඉල්ලීම් නම් ඒවා ඉටු කිරීමට යාමේ දී ඇති විය හැකි අර්බුද සුළුපටු නොවෙනු ඇත.  

මේ සියලු තත්ත්ව යටතේ අප සිතා බැලිය යුත්තේ හොරුන් සහ මිනීමරුවන් නැති පාර්ලිමේන්තුවක් සඳහා රෙජීම නොව ආණ්ඩුවක් පත් කර ගැනීමට සියලු_ සාධක පෙළ ගැස්සවීමය. 75 ඇරඹුණු  සිරිමා-ෆීලික්ස් රෙජීමයත්, 77 ඇරඹුණු ජයවර්ධන රෙජීමයත්, 94 ඇරඹුණු චන්ද්‍රිකා රෙජීමයත්, 2005 ඇරඹුණු රාජපක්ෂ රෙජීමයත්, 2015 ඇරඹුණු මෛත්‍රී-රනිල් ව්‍යාකුල රෙජීමයත් රටට උගන්වා ඇත්තේ රෙජීම වෙනුවට ආණ්ඩු තැනීමේ වැදගත්කම පිළිබඳ පාඩමය.

ඉන් උගත යුතු අනෙක් පාඩම නම් සමස්ත රාජ්‍ය ව්‍යුහයම ඔවුන්ගේ අණසකට සහ පාලනයට යටත් කරන රෙජීම ඇතිවීම වළක්වාලන ප්‍රජාතාන්ත්‍රික නව ජාතික සන්ධානයක් සහ සමාජ ව්‍යුහයක් නිර්මාණය කරගත යුතුය යන්නය. ජනතාව උගත් ඒ පාඩම්වලට උචිත ලෙස කටයුතු කිරීම මහින්ද,  මෛත්‍රී, බැසිල්, සම්පන්දන්, ඉම්තියාස්, අනුර, තිස්ස, ඩිව්, වාසු සහ කුමාර්ලාගේ වගකීමක්ව පවතින බව පමණක් දැනට සඳහන් කරමි.