දැනට ටික කාලෙකට කලින් අපි ගියා ඔබත් එක්ක දෙමෝදරට. ඒ ගියේ ඇල්ල දුම්රිය ස්ථානය හා දෙමෝදර දුම්රිය ස්ථානය අතරේ තියෙන ලෝක ප්‍රසිද්ධ ආරැක්කු නවයේ පාලම බලන්න. එදා කියන්න බැරිවුණ හා අදටත් දෙස් විදෙස් සංචාරකයෝ පෝලිමේ බලන්න එන අනෙක් අපූරැ දුම්රිය සංසිද්ධිය බලන්න යන්න තමයි මේ සූදානම. අද අපි යන්නෙත් දෙමෝදරට. කොළඹ - බදුල්ල දුම්රිය මාර්ගයේ කෙළවරකම තියෙන මේ සීතල කෝච්චි ස්ටේෂමට වැඩිපුර මිනිස්සු එන්නේ කෝච්චියේ යන්න නෙවෙයි. ඒ එන්නේ මෙරට දුම්රිය මාර්ග සිතියමේ චිත්තාකර්ෂණීය නිර්මාණයක් වෙන දෙමෝදර රේල් ගැටය බලන්න.

බදුලු ඔයට තවත් අතු ගංගාවක් එකතුවෙන තැන නිසා දෙමෝදර කියලා නම වැටුණු මේ ප්‍රදේශය අද වෙද්දී ලෝකයේ එහා කෙළවරේ සංචාරකයින් පවා ඇවිල්ලා බලලා යන තරමට ප්‍රසිද්ධයි. ‘දෙමෝදර දුම්රිය මාර්ගය’ ලෙස හඳුන්වනු ලබන සුප්‍රකට නිමවුම් බොහෝ දෙනකු විසින් හඳුන්වනු ලබන්නේ විශ්වකර්ම නිර්මාණයක්‌ ලෙස. එවකට යටත් විජිත සුදු පාලකයින් පවා මවිත කරන ලද එය දුලභ ගණයේම දුම්රිය මාර්ගය බවටද පත් වුණේ ශ්‍රී ලංකාවේ පමණක්‌ නොව ලෝකයේම එවැනි දුම්රිය මාර්ගයක්‌ ඉදිකෙරැණු පළමු අවස්‌ථාව වුණ නිසා. සර් හෙන්රි වෝඩ් ආණ්ඩුකාරතුමා තමයි මුලින්ම ලංකාවේ දුම්රිය මාර්ගයක් ඉදිකිරීම ආරම්භ කරන්නේ. ඒ මහත්තයාට පසුව ආපු පිරිස කොළඹ ඉඳලා බදුල්ලට කෝච්චි පාර හදාගෙන යද්දී නොසෑහෙන්න දුක් විඳලා තියෙනවා. දැන් වගේ යන්ත්‍රසූත්‍ර තිබුණේ නැති ඒ අතීතයේ තඩි සිල්පර කොටන් හා බර යකඩ පීලි මිනිස් ශ්‍රමයෙන් එහා මෙහා උසවන්න ඇති. ඉංග්‍රීසීන් හැදෙව්වට ඕවා ඉස්සුවේ කඳුකරයේ හිටිය අහිංසක සිංහලයෝ. පනමක් දෙකක් බදු ගෙවාගන්න බැරිවුණාම කුදාලාගෙන ආපු සිංහලයෝ.

කොහොම හරි කොළඹ ඉඳලා බදුල්ලට කෝච්චි පාර හදාගෙන කිලෝමීටර් 276ක් ගියාට පස්සේ ඔන්න ඉංජිනේරැවන්ගේ ඇස් උඩයන මාර්ග බාධකයක් හමුවුණා. ඒ තමයි එකවරම දැවැන්ත කදුබෑවුමක්. මේකෙන් එකපාරට කෝච්චිය පහළට ගන්න බැරි නිසා කෝච්චිපාර තවත් කිලෝමීටර් 4ක් විතර ලොකු රවුමක් ගහලා තමයි එන්න ඕනෑ. දෙමෝදර දුම්රිය ස්ථානයේ වැඩබාරව සිටියේ ශ්‍රී ලාංකික පුත්‍රයකු වූ ඩී.ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර මහතා. නමුත් දෙමෝදර ප්‍රදේශයේ මෙහි නිර්මාණාත්මක අදහස පිළිබඳ කියෑවෙන ජනප්‍රවාදයක්‌ ප්‍රචලිතයි. අප්පුහාමි නම් වූ හරක්‌ බලා ගන්නෙක්‌ හෙවත් ගොපලු තරැණයෙක්‌ පිළිබඳ වූ කතාවක්‌ එලෙස ජනප්‍රවාදයට එක්‌වෙලා තියෙනවා. සිය හිසෙහි ජටාව බඳින ආකාරය පෙන්වා කන්ද වටා එම ආකාරයම දුම්රිය මාර්ගය ඉදිකිරීමට සුදුසු බව ඔහු කිව්වලු. ඒ අනුව කන්ද වටා ගොස්‌ දුම්රිය ස්‌ථානයට යටින් උමගකින්ද ගොස්‌ දුම්රිය ධාවනය කිරීමට සුදුසු දුම්රිය මාර්ගයක්‌ ඉංග්‍රීසි පාලකයන් විසින් ඉදිකරන ලදී. මෙම දුම්රිය මාර්ගය කන්දක්‌ වටා ගමන් කරන්නේ ආනතියකින් යුතුව. ඒ ආනතිය අඩි 44 ට අඩි 1 ක්. ඒ කියන්නේ අඩියක් ඉහළට දුම්රිය එසවෙන්න අඩි 44ක් දුර ගමන් කරන්න ඕනෑ.

ඔබ දෙමෝදර දුම්රිය ස්ථානයේ මේ අපූරැ සංගෙදිය බලන්න ගියොත් අමතක නොකර ඒ ළඟම තියෙන කළු පාලමත් බලන්න යන්න. දෙමෝදර දුම්රිය මාර්ගයේ ගමන අවසන් වී බදුල්ල දෙසට යළි ගමන් අරඹන්නේ කළු පාලම මතිනි. කළු පාලමද බදුලු ඔය හරහා ඉදිකොට ඇති විශිෂ්ට නිර්මාණයක්. කළු ගල් එක මත එක තැබූ එහි ආරැක්‌කුවල උස අඩි සියයකටත් වඩා වැඩියි. ඒ යටින් දුප්පත් ලෙස ගලාගෙන යන්නේ බදුලු ඔය. අමතක කරන්න එපා. කෝච්චි පාරවල් හැදුවේ සුද්දෝ කිව්වාට මේ හැමදෙයක්ම වගේ ශ්‍රී ලංකික ඉංජිනේරැවන්ගේ විස්මිත නිර්මාණ.

ප්‍රසාද්