උඳුවප් පුර පසළොස්වක පොහොය අදයි.

මෙම පොහොයේ සුවිශේෂී සිදුවීම් අතර සංඝමිත්තා තෙරණියගේ ලංකා ගමන, ශ්‍රී ලංකාවේ භික්ෂුණී ශාසනය ආරම්භ කිරීම, ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ ලංකාවට වැඩමවා රෝපණය කිරීම, ප්‍රථම භික්‍ෂුණී ආරාමය ඇතිවීම, දඹදිව සිට දක්ෂ විවිධ වෘත්තිකයින්ගේ පැමිණීම ආදිය වේ.

බ්‍රාහ්මණ ඉගැන්වීම් වලට අනුව කාන්තාවන්ගේ මිනිස් අයිතිවාසිකම් නෑතිකොට ඇය නිවස මුල්ලට දමා තිබූ කාලයක මහා ප්‍රජාපති ගෝතමියගේ නායකත්වයෙන් කාන්තාවන්ට සසුන් ගත වීමට බුදු රජාණන් වහන්සේ අවස්ථාව ලබාදීම එකල මහත් වූ සමාජ විප්ලයකට මුල පිරීමක් විය.

එසේ ඇතිවූ ගුණාත්මක දියුණුව ශ්‍රී ලංකාව තුළද ඇතිකිරීම සඳහා අනුමිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේගේ අනුශාසනා මත දෙවන පෑතිස් රජතුමා විසින් අරිට්ට ඇමතිප්‍රධාන දූත පිරිසක් ඉන්දියාවේ ධර්මාශෝක අධිරාජ්‍යායා වෙත යවා සංඝමිත්තා මහ රහත් තෙරණිය ශ්‍රී ලංකාවට වැඩම කරනු ලැබුවේ අද වැනි උඳුවප්පුර පසළොස්ව පොහොය දායකය

සංඝමිත්තා මහ රහත් තෙරණිය සමඟ උත්තරා හේමා අග්ගිමිත්තා පබ්බතා ධම්මදාසී ආදී නම් වලින් හඳුන්වන භික්‍ෂුණීන් වහන්සේලා එකොළොස් නමක් ද මේ රටට වැඩම කරනු ලැබීණි. එම පිරිස සමග න් දඹදිව පිහිටි ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේගේ දක්ෂිණ ශාඛාව ශ්‍රී ලංකාවට වැඩම කරවූ බව දීපවංශය සඳහන්වේ.

එම පිරිස ලංකාවේ උතුරේ පිහිටා ඇති දඹකොළ පටුන හරහා මේ රටට පැමිණියහ

දඹ කොළ පටුන වර්තමානයේ හැඳින්වෙන්නේ සම්බිලිතුරෙ යි යනුවෙනි.

එලෙස පැමිණි පිරිස දෙවන පෑතිස් රජතුමා විසින් මහත් හර්ෂණීන් පිළිගනු ලැබූ අතර අලංකාර පෙරහරකින් අනුරාධපුරයට වැඩමවාගෙන පැමිණි ඇත. ඉන්පසු ්‍රී මහා බෝධි සහකාව මහමෙව්නා උයනේ රෝපණය කර තිබේ. ඒ වෙනුවෙන් පැවති උත්සවයට ලංකාවේ විවිධ ප්‍රදේශවල විසූ විවිධ ජාති හා ආගම් ඇදවූ පාලකයන් ඇතුළු දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාවක් සහභාගි වීම විශේෂ සිදුවීමක් ලෙස සැලකේ.

සංඝමිත්තා මහ රහත් තෙරණිය ශ්‍රී ලංකාවට වැඩමවාගෙන පැමිණීමේ ප්‍රධාන අරමුණ වූයේ මෙරට කාන්තාවන් සම්බුද්ධ ශාසන යට ඇතුළත් කිරීමේ ශ්‍රේෂ්ඨ ක්‍රියාව සිදු කිරීමටය.

ඒ අනුව අනුලා දේවිය ප්‍රධාන පන්සියයක් කාන්තාවන් සංඝමිත්තා තෙරණිය විසින් පැවිදි කරනු ලැබීමත්සමඟ ඒ කාර්යය සම්පූර්ණ විය. රජතුමා විසින් සාදන ලද හත්ථාලහක නම් වු ආරාමයේ මේ භික්ෂුනී න් වහන්සේලා වැඩ විසූහ.

සංඝමිත්තා මහ රහත් තෙරණිය සමඟ බෝධි ආරක්ෂක අටලොස් කුලයකට අයත් අය පැමිණි බව වංශ කතාවේ සඳහන් වේ. කුඹල් වැඩ ලෝහ වැඩ මැණික් වැඩ ආදී විවිධ කර්මාන්තයන් හා නිර්මාණයන්හි දක්ෂයෝ ඒ අතර වූහ.

ඔවුන් නිසා ශ්‍රී ලාංකික සමාජයේ විවිධ කර්මාන්ත පිළිබඳ ව සංවර්ධනයක් ඇතිවිය.

මේ අනුව උඳුවප්පුර පසළොස්වක පොහොයදා සංඝමිත්තා මහ රහත් තෙරණියගේ වැඩම විම මුළු මහත් සමාජයම වේගවත් ගුණාත්මක දියුණුවක් ඇතිවූ බව පැහැදිලි වේ.

මෙම තොරතුරු ලබාදුන් කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයේ විශ්‍රාමික සහකාර විදුහල්පති ගල්කිස්ස බෞද්ධ ආයතනාධිපති කොළඹ නවකෝරලේ ප්‍රධාන සංඝනායක දිවියගහ යසස්සි නාහිමියන් වහන්සේට ගෞරව පූර්වක ස්තුතිය පළ කරමු.

ආරියරත්න රණබාහු