- නගීබ් මහ්ෆුස් - 

'කල්පයක් පමණ ගෙවී ගියා සේ දැනුණු පසුව දැරිය මතු වූවා, පුදුමයට පත් විලසින් බැලූවාය. මරතෝන්ඩි ආලේප කළ පුංචි ඇඟිලි පෙනෙන සේ විවෘත සුදු සෙරෙප්පු පැලඳ සිටි ඇය සැරසී සිටියේ හොඳ සුදු ගවුමකිනි. අව් ගැසුණු මුහුණින්  යුත් මිනිසා දෙස නළලට වැටුණු කෙහෙරොදින් යුත් දැරිය බලා සිටියේ ඔහුගේ ආත්මය ඇය දයාර්ද්‍ර ලෙස ගිල ගනිමින් තිබියදීය. දැරිය, තමන් දෙස එතරම් ඕනෑකමින් බලා සිටින මිනිසා දෙසත් අනෙක් අය දෙසත් බැලුවේ බියපත්ව ය. තමා ඔහු දෙසට තල්ලු කරනු දැනුණු විට දැරිය දෙපා පලසට තද කරගෙන ඔහුගෙන් පස්සට වෙන්නට තැත් කළාය.  සෙයිඩ්ට දැනුණේ එකවර සියල්ල සම්පූර්ණයෙන් අහිමිව ගිය සෙයකි.

දිගටි මුහුණ, ආමන්ඩ් හැඩය ගත් ඇස් ඍජු නහය කැපී පෙනුනත් හදිසියේම ඔහුට දැරිය දිස් වූයේ තමාගේ දියණිය නොවන්නාක් මෙනි. ආත්මයෙහි හා ලේ වල කැවී තිබෙන්නාවූ සෘජු බන්ධනය කොහිද? එවැනිදා එතරම් රැවටිලිකාර භයානක කාරණා විය හැකිද? එසේ වුවද සදහටම ඈ තුරුලු කරගෙන සිටීම සඳහා ඇති උතුරා පැතිරෙන ආශාව යටපත් කරගන්නේ කෙසේද?

"ළමයො, මේ ඔයාගෙ තාත්තා" රහස් පරීක්ෂකයා  ඉවසිල්ලක් නැති සෙයින් කීවේ ය.

"ඩැඩීට අතට අත දෙන්න" ඉලිශ් කියා සිටියේ මූණෙන් කිසිදු හැඟීමක් පළ නොකරමිනි.

-පොඩි එකී මී පැටියෙක් වාගෙයි. මොනවටද එයා බය වෙන්නේ? මං එයාට කොච්චර ආදරෙයිද කියලා දන්නේ නැද්ද?-

ඔහු දැරිය දෙසට අත දිගු කළේය. එහෙත් කිසිවක් කියාගත නොහැකිව උගුරේ  හිර වූ සෙයින් සියල්ල ගිලගන්නට ඔහුට සිදුවිය. ඔහුට කළ හැකි වූයේ දයාර්ද්‍ර සිනාවක් පෑම පමණි.

"බෑ" සානා කාමරයෙන් පැන ගන්නට තැත් කරමින් පසුපසට වූවාය. එහෙත් පිටුපස සිටි මිනිසෙක් ඇයව නවතාලී ය.

"මමී" ඕ කෑ ගෑවාය.

පිටුපසින් සිටු මිනිසෙක් ඇය නවතා හිමිහිට ඉස්සරහට තල්ලු කළේය "ඩැඩිට අත දෙන්න."

සියල්ලන් බලා සිටියේ කුඩුකේඩු උනන්දුවකිනි. සිරගෙදර කසපහරවල් එතරම් කෲර නැතැයි සෙයිඩ් වටහා ගත්තේ ඒ මොහොතේය.

"මා ළඟට එන්න" සානා විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබීම තවදුරටත් දරාගත නොහැකි වූ සෙයිඩ් බාගෙට හිටගෙන දැරියට ආසන්න වෙමින් අයදින්නට ගත්තේය. "බෑ" දැරිය කෑගැවාය.

"මං ඔයාගේ තාත්තා" පුදුමයට පත් වූ දැරිය ඉලිශ් සිද්‍රා දෙසට ඇස් හැරවූවාය. එහෙත් "මං ඔයාගේ තාත්තා. මං ළඟට එන්න" යි සෙයිඩ් තදින්ම කියා සිටියේය. දැරිය තව තවත් පසුපසට වූවාය. ඔහු දැරිය ඇද ගත්තේ බලෙන් ම වාගේය. ඔහු ළඟටම ඇදෙන විට ළමයා කෑගසමින් විරෝධය පාමින් අඬන්නට ගත්තාය. සියලු කඩවීම් හා අසාර්ථක වීම් නොතකා ඔහු ඉදිරියට නැවුණේ දැරිය ගැනීමටය.  ඒත් හසුවූයේ වේගයෙන් වැනෙන අතක් පමණි. දැරිය ගේ හිසෙන් ආ සුවඳින් ඇගේ අම්මා පිළිබඳ මතකයෙන් සිත පිරෙන්නට ගත්විට මුහුණ නපුරු වනු ඔහුට දැනිණ. ළමයා දඟලමින් හඬා වැලපෙන්නට ගත් විට අන්තිමට රහස් පරීක්ෂකයා මැදිහත් වූයේය.

"කලබල නොවී, ටික ටික, ළමය උඹව දන්නේ නෑ නේ"

"පරාජයට පත් වූ සෙයිඩ් දැරියට යන්නට හැරියේය. "මං එයාව ගන්නවා" ඔහු සෘජුව හිඳගනිමින් කෝපයෙන් කියා සිටියේය.'

ඒ උධෘතය ගත්තේ සුනේත්‍රා රාජකරුණානායකගේ ‘හොරා සහ බල්ලෝ’ නම් කාතියෙනි. එය 1988 වසරේ නෝබල් සාහිත්‍ය ත්‍යාගය දිනූ නගීබ් මහ්ෆුස් (‪1911 - 2006‬) නම් ඊජිප්තියානු ලේඛකයා විසින් අරාබි බසින් රචනා කරන ලදුව 1961 වසරේ මුද්‍රණයෙන් නිකුත් වූ El-lis's wal-kilab නම් නවකතාවේ ට්‍රෙවෝර් ලෙ ගැසික් සහ එම්. එම්. බඩාවි විසින් කරන ලද The Thief and the Dog නම් ඉංගිරිසි පරිවර්තනයේ සිංහල පෙළයි.

මේ වනවිට ඔහුගේ කෘති විශාල සංඛ්‍යාව අතරින් සිංහලට පෙරැළී ඇත්තේ තවත් එක් නවකතාවක් පමණි. ඒ ‘නායකයා මරපු දවස’ නමි. ඒ අනුව ඔහු සිංහල පාඨකයනට එතරම් හුරු නැති වුව ද නගීබ් මහ්ෆුස් ලොව පුරාම සම්භාවනාවට පාත්‍ර වූ ලේඛකයෙකි. ඔහු දේශපාලනික වම ද දකුණ ද මැද ද එමෙන් ම සම්ප්‍රදායවාදී සහ නූතනවාදී මෙන් ම ඒ අතර මැද වූ සාහිත්‍ය පර්ෂද ද විසින් වෙනසක් නැතිව ඉහළින් ම අගයනු ලබන සහ හදාරනු ලබන අරාබි ලේඛකයා බව අරාබි සාහිත්‍යධරයකු වන ලුයිස් අවාද් වරෙක පවසා ඇත.

මේ කෙටි නවකතාව භවසත්තාවාදී ස්වරයකින් යුක්ත බව විචාරකයෝ පෙන්වා දෙති. ඒ, සමහර විට සයිඩ්ගේ ජීවිතය පිළිබඳ දෘෂ්ටිකෝණය අඳුරු නිසා විය හැකිය. අපරාධකරුවකු ලෙස, සයිඩ් තමා සාමාන්‍ය ජන ජීවිතයේ සතුරෙකු ලෙස සලකන අතර ම මිනිසුන් ධනය උදෙසා වෙහෙසෙන නිෂ්ඵල, අර්ථ විරහිත ක්‍රම ප්‍රතික්ෂේප කරන බව ද පවසයි., එහෙත්, සයිඩ් ද අන් අය මත බෙහෙවින් රඳා පවතින අතර, ඔහු ද මෙහෙයවනු ලබන්නේ ධනෝපායනය විසින් ම ය. සොරකම් කරන්නේ එනිසා ය. පළිගැනීම ඔහුගේ ජිවිතයේ එක් අභිප්‍රායයකි. නවකතාවේ නිරූපණය කර ඇති අසාර බව ඇත්තම අසාර බව නොවන්නේ එනිසා ය. රවුෆ් සහ ඉලිෂ් වැනි අයට, ජීවිතය අර්ථවත් හා ප්‍රසන්න බවක් පෙනෙතත් සයිඩ්ට ජීවිතය අර්ථ විරහිත ය, මන්ද සයිඩ් කල්ලකඩත්තයකු ලෙස පැවැත්ම තෝරාගෙන ඇති නිසා ය.

මහ්ෆුස් නවකතා 34ක්, 350 ඉක්මවන කෙටිකතා සංඛ්‍යාවක්, චිත්‍රපට තිරනාටක 20ක් සහ නාට්‍ය 5ක් රචනා කොට තිබේ. අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය, සෝවියට් රුසියාව, ප්‍රංශය සහ ඩෙන්මාර්කය යන රටවල විශ්ව විද්‍යාලවලින් ගෞරව උපාධිවලින් පිදුම් ලබා ඇති මහ්ෆුස්ගේ කෘති අමෙරිකාවේ සහ යුරෝපයේ විශ්වවිද්‍යාල කිහිපයකම නිර්මාණාත්මක සාහිත්‍යය හදාරන සිසුන් විසින් නිබන්ධන ඉදිරිපත් කිරීමේ දී විෂයය ලෙස තෝරා ගනු ලැබේ.

විශාලතම අරාබි රාජ්‍යය වන ඊසාන දිග අෆ්‍රිකාවේ පිහිටි ඊජිප්තුවේ මුල් ම නවකතාව බිහි වී ඇත්තේ 1913 ය. නවකතා නිර්මාණයට ලේඛකයන් කිහිප දෙනෙකු ම උනන්දු වී ඇතත් මුලින් ම නවකතා ලක්‍ෂණ ඇතුළත් ඊජිප්තියානු නිර්මාණය ලෙස ගැනෙන්නේ 1944 දී නිකුත් වූ මහ්ෆුස්ගේ ‘තිබස් හි අරගලය’ නම් කෘතියයි. ඉන්පසු 1945 දී ් භැඅ ණ්සරද නම් කෘතිය ද, ‪1956 - 1957‬ පළ කළ කයිරෝ ත්‍රිත්වය ද ඔහු කීර්තිමත් කළේ ය.

සොරකුගේ ජීවිතයේ දින කිහිපයක් සහ ඒ දිනවල ඔහුගේ අතීතානුස්මරණ අතුළත් මේ නවකතාව ඉතා කෙටි ය. එසේම පාත්‍ර වර්ගයා චරිත හය හතක් පමණි. සයිඩ් මෙහ්රාන් නමැති පුද්ගලයා සොරකම් සම්බන්ධ ව අච්චු කරනු ලැබ සිපිරි ගත වී සිට නිදහස් වී පැමිණි දා කතාව ඇරඹේ. ඔහු එනවිට ඔහුගේ සහායකයාව සිටි ඉලිෂ් සිද්රා ඔහුගේ බිරිඳ වූ නබාවියා සහේට ගෙන සිටියි. බිරිඳ පමණක් නොව සිය දියණි සානා ද සියලු ධනය හා දේපළ ද අත්පත් කැර ගෙන ය. ඔහු ඉලිෂ් වෙසෙන නිවෙසට යයි.  එහි දි සිය දියණිය බලන්නට තමාට ඇවැසි බව ඉලිෂ්ට දන්වයි. මේ අවස්ථාවට පොලිස් නිලධාරියකු ඇතුළු කිහිප දෙනෙක් ම සහභාගි වෙති.මෙි අතර දැරිය ඔහු ඉදිරියට පැමිණැවේ.  අවාසනාවක මහත! ඇය ඔහුට බිය වන්නී ය. මේ ලිපියේ ආරම්භයේ ඇත්තේ ඒ අවස්ථාවයි.

මෙයින් කලකිරීමට මෙන් ම දුකට ද කෝපයට ද පත් වන සයිඩ් පළිගැනීමේ චේතනාවෙන් පිටව යයි.

ඔහු ඊළඟට අතීතයේ තමන්ට ගුරුහරුකම් දුන් සොරකමට තමන් පෙලැඹ වූ මේ වනවිට පුවත්පත් කතුවරයකු සහ ව්‍යාපාරිකයකු වන රවුෆ් ඉල්වාන් හමුවන්නට යයි. ඉල්වාන් ඔහුට කන්නට බොන්නට දී පවුම් 10ක් ද දෙයි. ඒ රැයේ ඔහු ඉල්වාන්ගේ ගේ බිඳීම සඳහා ඇතුළු වන නමුත් ඉල්වාන්ගේ අතටම හසු වෙයි. දුන් මුදල ආපසු ඉල්ලා ගන්නා ඉල්වාන් සිය පැරණි ගෝලයාට හානියක් නොකොට යන්නට දෙයි.

අතීත ගනුදෙනුකරුවකුගෙන් ඔහුට පිස්තෝලයක් සහ උණ්ඩ ලැබේ.

ඊළඟ දිනයේ ඔහුට සිය අතීත මිතුරියක වන නූර් නම් ලිංගික ශ්‍රමික කාන්තාවක් මුණගැසේ. ඇය ඔහුට පෙම් කරන නමුත් ඔහුට එහි වගක් නැත. ඇයගේ සහායයෙන් ඇගේ ගනුදෙනුකරුවකු මංකොල්ලකන ඔහු ඇය සමග ඇයගේ නිවස්නයට යයි. ඊළඟ දිනයේ නැවත නගරයට පැමිණෙන ඔහු ඉලිෂ්ගේ නිවෙසට රැයේ ඇතුළු වී හතර අතේ වෙඩි තබයි.

ඔහුගේ ඉලක්කය ඉලිෂ් වන නමුත් මරණයට පත් වන්නේ ඒ නිවෙසට අලුතින් පැමිණ සිටින කුලී නිවැසියා ය. ඔහුට ඉලිෂ් හා නබාවියා හසු කැර ගත නොහැකි වෙයි. මීළඟට ඔහුගේ ඉලක්කය වනුයේ ඉල්වාන් ය. ඉල්වාන් එන තෙක් රැක සිටින ඔහු, ඉල්වාන්ගේ මොටෝරිය වත්තට ඇතුළුවත් ම කෑගසා වෙඩි තබයි. සයිඩ්ට ද රැකවලකුගේ වෙඩි වදියි. ඔහු සිතන්නේ තමාගේ වෙඩි පහරින් මලේ ඉල්වාන් කියායි. එහෙත් ඒ ඉල්වාන් නොවන බවත් ඔහුගේ රැකවලකු වන අහිංසකයකු බවත් පසුව දැන ගන්නට ලැබෙයි.

ඔහු මේ දිනවල නැවතී සිටින්නේ නූර් සමග ය. ඔහුගේ මිනී මැරුම් ගැන දැන ගන්නා නුර් ‘ඔයිට වඩා හොඳයි මාව මරා දාන්න’ කියයි. ඊලඟ දවසේ ඔහු එහි රන්දා වැඩට යන ඇය නොපැමිණෙයි. ඉන් තැවුලට පත් වන සයිඩ් සිය පියා සේවය කළ ඉස්ලාම් ආගමික සිද්ධස්ථානයට යයි. රැයක් සහ දවාලක් එහි ගත කරන ඔහු ඊළඟ රැයේ ඉන් නික්ම යයි. එහි දී ඔහු පොලිසියට කොටු වෙයි. ඔහු වෙඩි තබන අතර ප්‍රති ප්‍රහාරවලින් ජීවිතක්‍ෂයට පත්වෙයි.

මෙය විඥානධාරා රීතිය උපයෝගී කැර ගනිමින් රචිත මුල් ම අරාබි කෘතිය ලෙස සැලකේ. මෙහි හොරා යනු තමා ය. බල්ලෝ යන්නට අරුත් දෙකක්
ඇත. පළමුවැනිව ඒ තමා ලුහුබඳින්නන් ය. දෙවනුව පහත් හෙවත් බලු වැඩ කරන්නවුන් ය. 

සුනේත්‍රා රාජකරුණානායකගේ කෘතියක් වන ‘හොරා සහ බල්ලෝ’ විභවි සංස්කෘතික ආයතනයේ ප්‍රකාශනයක් ලෙසින් 1999 වසරේ පළමුවරට මුද්‍රණයෙන් නිකුත් ව ඇත.