න්ගුගි වා තියොන්ගෝ - ඩෙවිල් ඔන් ද ක්‍රොස්

‘මිනිස්සු එක් හඬින් කෑ ගැසූහ. "නුඹ විටින්විට කපටිකම වෙස් ගන්වන නුඹේ ලෝගු පිළිබඳ රහස අපි දැන් දනිමු. නුඹ මිනිසකු මරයි. ඉන්පසු දයාවේ ලෝගුව ඇඟ ලා සොවින් වැළැපෙන අසරණ වැන්දඹුවගේ සහ ළමා ළපටින්ගේ කඳුළු පිසින්නට යයි. මැදියම් රැයේ මිනිසුන්ගේ අටුවෙන් ආහාර සොරා ගන්නා නුඹ උදැහැනැක්කේ ම ලෝගුව ඇඟ ලා ධාන්‍ය පිරැවූ පැස් ඔවුනතර බෙදා හරී. නුඹේම ආසාවන් පිනවනුවස් නුඹ මිනිසුන්ගේ තෘෂ්ණාව වඩවා, නුඹේ දැහැමි ලෝගුවෙන් සිරුර වසා ගෙන, ඔවුන් පවට පසුතැවිලි කරවා, නුඹ අනුගමනය කළහොත් ඔවුන්ට පාරිශුද්ධත්වයේ මාර්ගය පෙන්වන බව දේශනා කරයි. මිනිසුන්ගේ ධනය සොරකම් කරන්නේ නුඹය. එසේ වූ නුඹ මිත‍්‍රත්වයේ ලෝගුව ඇඟ ලා සොරා හඹා යන්නට මිනිසුන් කැඳවන්නෙහි ය."

ඉක්බිති මිනිස්සු යක්ෂයා කුරුසයේ ගසා ජය ගී ගයමින් යන්නට ගියෝ ය.

තෙදිනකට පසු අඳුරු බිත්තිවලට මුවා වෙමින් ආයේ කලිසම් කබා කරපටි හැඳි පිරිසකි. ඔවුහු යක්ෂයා කුරුසයෙන් මුදවා ගත්තෝ ය. ඉක්බිති ඔවුහු තමන් විසින් මුදවා ගන්නා ලද යක්‍ෂයා ඉදිරියේ දණින් වැටී යාඥා කළෝ ය. ඔවුන්ගේ බඩ ගෙඩි නෙරා ආවේය. ඔවුහු නැගිට සිනාසෙමින්, සියලූ පාප පිරි සිය උදර අතගාමින් ඇය වෙත පිවිසියෝ ය.’

ඉහත සටහන් කළේ ‘කුරුසයේ ලූ යක්‍ෂයා’ නම් පරිවර්තිත නවකතාවේ මතක හිටි ඡෙදයකි.

ඉංගිරිසි බසින් නිර්මාණකරණයේ යෙදෙමින් සිටි න්ගුගි වා තියොන්ගෝ නම් කෙන්යානු ලේඛකයා විසින් සිය මවු බස වන ‘ගිකුයු’ බසින් රචිත ප‍්‍රථම නවකතාව ඔහු විසින් ම ඩෙවිල් ඔන් ද ක්‍රොස් නමින් ඉංගිරිසියට පරිවර්තනය කොට ඇත.

1938 ජනවාරි 05 දා උපත ලැබූ තියොන්ගො වා න්ගුගි නොහොත් තියොන්ගෝ ගේ-න්ගුගිගේ ක්‍රිස්තියානි නාමය වූයේ ජේම්ස් න්ගුගි ය. පසුව ඔහු ජේම්ස් යන පරදේසක්කාර නම අත්හැර සිය ගෝත‍්‍ර‍්‍රයට ගැළපෙන පරිදි පාරම්පරික නම මුලට යොදා ගත්තේ ය. 1964දි එවකට සරසවි සිසුවකුව සිටි න්ගුගි විසින් රචිත Weep not Child නම් කෘතිය (මෙය නාඬන් දරුව නමින් සිංහලට පර්වර්තනය වී ඇත.) දෙස් විදෙස් පාඨක ජනයාගේ නොමඳ ප‍්‍රශංසාව හිමි කැර ගත්තේ ය. කෙන්යානු නිදහස් අරගලයේ යෙදී සිටි මාඋ මාඋ (Mau-Mau) ගරිල්ලන්ගේ තතු අළලා නවකතා කිහිපයක් ම රචනා කළ ඔහු ඒවායින් විද්වත් අවධානයට ලක් විය. ඉංගිරිසි බසේ හසලයකු වු න්ගුගි පසුව ඉංගිරිසිය අත්හැර දමා සිය මවු බසින් ලිවීම ඇරඹී ය.

1963 දෙසැම්බරයේ දි කෙන්යාව බ්‍රිතන්‍ය කිරීටයෙන් නිදහස ලැබීමෙන් පසු දේශීය ධනපතියන් විසින් එතෙක් ක්‍රියත්මක වූ බටහිර ඇලියේ ව්‍යවසායකයන් සමග එක්ව කෙන්යානු පොදු ජනයාට අයත්විය යුතු දේපළ වංචනික ආකාරයෙන් සොරාකෑම Devil on the Cross හි අන්තර්ගතයයි. නිදහස ලැබිමෙන් පසු කොන්ගෝවේ ජනාධිපතිවරයා බවට පත් වු ජෝමෝ කෙන්යාටා බලයට පත් වූ පසුව කෙමෙන් කෙමෙන් එරටට නිදහස දිනා ගන්නට සටන් කළ ව්‍යාපාරවල නායකයන් ඝාතනය කරන්නටත් සිරභාරයට ගන්නටත් විය. අනෙක් අතට ඔහු කළේ නිදහස ලැබිමත් සමගම එරට අතහැර ගිය විදේශීය ජාවාරම්කාරයන් සමග එක්ව කෙන්යාවේ ස්වාභාවික සම්පත් කොල්ලකෑමය. රටක් සංවර්ධනය වන්නට නම් විදේශීයයන්ගේ ව්‍යාපාරික හවුල් අවශ්‍ය බවත්, එලෙස සංවර්ධනය වීමේ දී දූෂණය, ජාතික සම්පත් කොල්ලකෑමට ලක්වීම යනු සුළු සුළු කාරණා බවත් කෙන්යාවේ පාලක පක්‍ෂයේ මතය විය.
 

‘ ” මම කියන්නේ බෙහොම ගැඹුරට ඉගෙන ගත් දේයි” මිචිරේරි වන්ගාරිට පිළිතුරු දෙමින්,”අපි ආයෙත් ව්‍යාපාර හා ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳූ ප‍්‍රශ්නයට ගිහින් අපෙන්ම මෙහෙම අහ ගනිමු. හොරකමත් කොල්ලකැමත් හැමතැනක දී ම හැම වේලෙම හැම මිනිහටම නොහොඳක් ම ද?” ඇසුවේ ය.
 

”රටක සංවර්ධනයේ මිනුම හොරකමයි කොල්ලකැමයි කියන මගේ කීම ඔහේලා විශ්වාසයට ගන්ට. ඔව්, හොරකමයි කොල්ලකෑමයි වැඩිදියුණු වෙන්ට නම් හොරකම් කරන්ට දේ තියෙන්ට ඕනෑ. ඊළඟට ඒ හොරකම් කර ගත්ත දේ ම හොරකම කරගෙන ටික කලකින් බොහෝ දෙනාගෙන් ගිලිහී යන හන්දා, ඒ අයට බොහොම මහන්සි වන්ට වෙනවා ධනය උපද්දවා ගන්ට. හොරකමත් කොල්ලකෑමත් පදනම් නොවෙච්චි ශිෂ්ටාචාරයක් ලෝකයේ නැති බව අපට ඉතිහාසය උගන්වනවා. හොරකමත් කොල්ලකෑමත් නොතිබුණා නම් අද ඇ‍මෙරිකාව කොහොමට තියේවි ද? එංගලන්තය කොහොමට හිටී ද? ප‍්‍රංශය? ජර්මනිය? ජපානය? බටහිර ලෝකයම සංවර්ධනය වුණේ හොරකමත් කොල්ලකෑමත් හන්දා, සමාජවාදී මිත්‍යාදෘෂ්ටික බණට අපි අහුවෙන්න නරකයි. රටකින් හොරකමයි කොල්ලකෑමයි පන්නා දමනවා කියන්නේ ඒ රටේ සංවර්ධනය කඩාකප්පල් කරනවාය කියන එකයි.” ’

1978 අග භාගයේ න්ගුගි අත්අඩංගුවට ගැනිණ. මේ කෘතිය ඔහු විසින් රචනා කරන ලද්දේ රිමාන්ඞ් සිර මැදිරියක දී වැසිකිළි කඩදාසිවල ය. දිනෙක ඒ කඩදාසි ගොන්න පවා අත්අඩංගුවට ගැනුනත් පසුව න්ගුගි චෝදනා රහිතව මුදාහරින විට එය ද ඔහු අතට දෙන ලදි. ඇත්තටම එය හාස්කමක් ම විය. මන්දයත් මෙහි එන්නේ පොදුජන දේපළ රිසිසේ භුක්ති විඳින සොරුන් හා කොල්ලකරුවන් ගැන විස්තර වන හෙයිනි. ඔවහු එසේ මෙසේ මිනිස්සු නොවෙති. කෙන්යාවේ ම සිටින ඉහළම වංශවත්තු, ව්‍යාපාරිකයෝ සහ දේශපාලකයෝ වෙති.

මේ පොතේ කියැවෙන්නේ එසමයේ කෙන්යාවේ පොදු දේපළ කොල්ලකෑම මහ දවල් සිදු වූ බවයි. එසේ කොල්ලකන්නන් ව්‍යවසායකයන් ලෙස රජය විසින් පිළි ගන්නා ලදී. ඔවුන් අතුරින් දක්‍ෂතමයන් සත් දෙනෙකු තෝරා කිරුළු පැළැන්දවීම සඳහා සමුළුවක් ඉල්මරෝ නම් කඳුකර පෙදෙසක නිකේතනයක හෙට දින පැවැත්වේ. එයට සහභාගි වීම සඳහා අහම්බෙන් යොමු වන තරුණියෝ දෙදෙනෙක් සහ ඒ සඳහාම යන පිිරිමින් තිදෙනෙක් මටාටු නමින් හැඳින්වෙන රියකින් අද දින පිටත්ව යති. මටාටුවක් යනු කෙන්යාවට අනන්‍ය එක්තරා මගී ප‍්‍රවාහන බස් රථ විශේෂයක් වන අතර ඒවා එකිනෙක පරයා සංගීත නදින් ගිගුම් දෙන ශබ්ද විකාශන ආම්පන්නවලින් යුතු ය. මටාටුවේ රියැදුරා ද මේ සමුළුවට සහභාගිවන්නට වරම් ඇති පාතාලයෙකි. මේ අතර සිිටින වොරින්ගා නම් තරුණිය නගෝරික නම් නගර වාසී කොටිපති වෘද්ධයකු අතින් දූෂණය වී දරුවකු ප‍්‍රසුත කළ තැනැත්තියකි. මේ කතාවේ ප‍්‍රධාන චරිතය මෙන්ම වීරවරිය ද වන්නේ ඇය ය. ඔවුන් එකිනෙකා ගැන නොදන්නේ වුව ත් ඒ මටාටුවේ ගමන් ගන්නා අය අතර එම කෝටිපතියාගේ වැඩිමහල් පුත් ගැටුයුරායි ද වෙයි. සිය පියාගේ අභිප‍්‍රායයන්ට පටහැනිව සංගීතය හැදෑරීම නිසා ඔහු වෙසෙන්නේ පියාගෙන් වෙන්ව ය. ඔහු ද යන්නේ ඒ සමුළුවට සහභාගි වන්නට ය. එහි දී ගැටුයුරායි සහ වොරින්ගා අතර පෙම් බැඳුමක් ඇතිවෙයි.

තරුණය වොරින්ගාට වඩා බොහෝ වයසින් අඩු ය. ඒ බව ඇගේ මව ඇයට සිහිපත් කැර දෙයි. ‘උඹ මේ දරුවට කිව්වද උඔට දුවෙක් ඉන්න බව’ ඒ අම්මා තරුණයා ඉදිරියේ දුවගෙන් අසයි. ‘ඔව් මම එයාට පෙන්නුවත් එක්ක’ ඇය ඊට පිළිතුරු දෙයි. ඒ දුවගේ නම වාම්බුයි ය.

ඔවුහු සමුළුවට සහභාගි වෙති. දිවා විවේකය තෙක් සමුළුවේ කෙරෙන්නේ එකිනෙකා තමන් ජාතික ධනය මංකොල්ලකෑ අයුරු කියා පෑමයි. එකෙකුට එකෙක් දෙවැනි නැත. ඊළඟට ඔවුහු තමන් යෙදී සිටින ක්‍රියා සන්තතිය සංවර්ධනය කොට ඉදිරියට ගෙනයාම සඳහා අලූත් යෝජනා ඉදිරිපත් කරති. මේ සමුඵවට විදේශීය නියෝජිතයෝ සත් දෙනෙක් - G7 රටවලින් විය හැකිය.- සහභාගි වෙති. මටාටුවේ පැමිණි අය අතුරින් එක් අයෙක් විදේශික ව්‍යාපාරිකයන් සමග ජාතික දේපළ මංකොල්ල කෑම ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කරයි. ඔහු සමුළුවේ ගර්හාවට ලක්වන අතර පසුදා සැලසුම් සහගතව ඝාතනය කෙරේ. දිවා විවේකයේ දී මටාටුවේ පැමිණි අනෙක් තරුණිය මේ හොරුන් ගැන පොලිසියට පැමිණිලි කරයි. පොලීසිය පැමිණෙන නමුත් අත්අඩංගුවට පත්වන්නේ නිත්‍යනුකූල රැස්වීමක් ගැන බොරු පැමිණිල්ලක් කළැයි චෝදනා කරමින් ඒ තරුණිය ය. ඇයගේ සහායට සිටි තරුණයා කම්කරු ක්‍රියාධරයකු වන අතර ඔහු කලින් සංවිධානය කොට තිබු පරිදි කම්කරුවන් සහ ශිෂ්‍යයන් කැඳවා ගෙන අවුත් සමුළුවට ප‍්‍රහාර එල්ල කරයි.

මේවා අවසන් වූ පසු ගැටුයුරායි පියා ඇතුළු නෑ සිය මිතුරන්ට සිය අනාගත බිරිය පෙන්වා ඔවුන්ගේ අනුමැතිය ලබා ගන්නට ඇය කැටුව සිය නිවෙසට යයි. එහි දී තරුණයාගේ පියා තමා දූෂණය කළ මිනිසා බව හැඳින ගන්නා ඇය වෙඩි තබා ඔහු ඝාතනය කරන්නීය.

‘ඉක්බිති ව ආශ්චර්යය සිදු වූයේ ය. ධනවත් මහල්ලා වොරින්ගා දෙස බැලී ය. ප‍්‍රභානීය වූ ඇගේ රූපශ්‍රීයෙන් ඔහු අන්ධ වූයේ ය. ඇගේ තාරුණ්‍යයෙන් ඔහුගේ ගතත් සිතත් දැවෙන්නට වණ. වාරු නැතිව ගිය ඔහු ඇගේ පාමුල වැටී අයැදින්නට විය. ”ඔච්චර ලස්සනක් මං කවදාවත් දැකල නෑ ජාකින්තා, මාව මුදවා ගන්න”

තම දෙතොලෙන් දෙගොඩ තලා යන ගංගාවක් සේ වචන ගලා එන අතරතුරේ ඔහු ඇගේ දෙදණ දෑතින් අල්ලා ගත්තේ ය. වොරින්ගා නොසෙල්වී සිටියා ය.

”මිනිස් ජීවිත බිලි ගන්නා! ඔහේට මතකද ඔහේ ඒ දවස්වල මාත් එක්ක නැටූ දඩයම හා දඩයක්කාරයා කියන නාඩගම. කවදාහරි ඒ දඩයම, දඩයක්කාරයා වෙයි කියල හිතුවද? මං ඔහේව මුදා ගන්නෙ නෑ. ඒ වෙනුවට ඔහේගේ ඔය ආලවට්ටම් කතාවලින් ගොඩක් දෙනාව බේරා ගන්නවා”
 

කුවේරයා ඇගේ කතාවට හරස් කැපී ය. ”මං දන්නවා ඔයා මට කැමතියි කියලා. මගෙ සුදා! මං ඔයාට කොච්චර ආදරේද? මයෙ පුංචි දොඩම, මගේ වයසට එළිය ගේන මගේ චූටි කුසුම”

තමාගේ ම වචනවලින් ඔහු බොහෝ ඈතකට ඔසවා ගෙන යනු ලැබූ සෙයකි. වොරින්ගා අත්බෑගය විවෘත කරනු ඔහු නුදුටී ය. ඇය පිස්තෝලය එළියට ගන්නවා ද නුදුටී ය.

”මං දිහා බලාපං” විනිසුරකුගේ ස්වරයෙන් ඕ අණ කළා ය.

තුවක්කුව දුටු විට ගැටුයුරායිගේ පියාගේ මුවේ කෙළ සිඳිණ’

මේ නවකතාවේ ආකෘතිය ද කිසියම් ආකාරයකින් වෙනස් ය. එය අපට හුරු නැත. ඇතැම් විට ඉදිරිපත් කෙරෙන්නේ නාට්‍යානුසාරයෙනි. ඒ අවස්ථාවල ඇතැම්විට දීර්ඝ සංවාද ඇතුළත් වන්නේ වුව ද මෙය එක දිගට කියවා ගෙන යාහැකි කෘතියක් බවට පත් වන්නේ එහි අන්තර්ගතය නව යටත් විජිතකරණයට ලක් වු ලෝකයේ ඕනැම රටක අත්දැකීම වන හෙයිනි. මීට වසර තිහකට පමණ පෙර ලියැවී ඇති මෙය වර්තමානයේ අපගේ වටපිටාවේ සිදුවන දෑ පිළිබිඹුගත කරයි.

කුරුසයේ ලූ යක්‍ෂයා පී. බී. ජයසේකරගේ කෘතියකි. එය 2010 වසරේ විදර්ශන ප‍්‍රකාශකයන් විසින් නැවත මුද්‍රණය කොට තිබේ. මේ මතක සටහන ඒ ඇසුරින් රචිත ය.