'ඔයාගේ හිතේ තියෙන කරදරේ මොකක්ද පුතා?'

මම හිතුවේ තාත්තේ අපේ රටේ කිසිම දෙයක් වෙනස් වෙලා නෑ . ඒත් නිදහස් වෙලා අවුරුදු ගානක් ගත වුණා'

'පුතා කොහොමද එහෙම කියන්නේ කොච්චර දේ වෙනස් වෙලා තියෙනවද? ඔයාගේ ජීවිතේ? මගේ ජීවිතේ? පුතාගේ රස්සාව හම් වැඩවලින් රෙදිවලට මාරු වුණා. බලන්න පුතාගේ ගේ දිහා' සුසුමක් හෙළූ දුකී පැවසුවේ නොපහන් සිතිණි.

'ඒවා නම් ඇත්ත තමයි ඒත් වැදගත් දේවලට මොකද වුණේ? රජය අලුත් නීති හදනවා කුලහීනයෝ කියලා කවුරුවත් නෑ කියනවා. ඒ වුණාට තත්වේ ඒ වගේම‍යි. ඉහළ පන්තියේ එවුන් අපිට තවමත් සලකන්නේ සත්තුන්ට වගේ'

ඒ වගේ දේ වෙනස් වෙන්න කාලයක් ගත වෙනවා පුතේ'

'නිදහස ලැබිලා විසි අවුරුද්දකටත් වැඩියි. ගමේ ළිඳෙන් වතුර ටිකක් බොන්න කෝවිලට ගිහින් වඳින්න ඕනැ. තැනක ඇවිදින්න මට නිදහස ලැබෙන්නේ කොයි කාලෙකින්ද?'

මේ උධෘතය ගන්නා ලද්දේ චිත‍්‍රා අයි. පෙරේරාගේ ‘සමබරතාවය’ නම් පරිවර්තිත නවකතාවෙනි.

එහි මුල් කෘතිය වන A Fine Balance පිටු 624 පුරා දිවෙන තේමා කිහිපයක් ම අන්තර්ගත 1945 පමණ සිට 1978 දක්වා කාල පරාසයක් තුළ දිවෙන දීර්ඝ නවකතාවකි. එබැවින් එහි කෙටි සාරාංශයක් ඉදිරිපත් කිරීම අපහසු ය. නිදහස ලබන්නට පෙර ඉන්දියානු සමාජයේ කුල පීඩනය සහ සමින්දාර්වරුන්ගේ බලය, නිදහස ලැබීමෙන් වසර 15 - 18 පමණ පසුව වුවත් ඒවා නොවෙනස් ව පවතින ආකාරය සහ හැත්තෑ ගණන්වල පවා ඒවායේ පැවැත්ම, අසරණ බවට පත්වන වැන්දඹුවකට ඇතිවන පීඩා, අත්දැකීම් නැති සංවේදී තරුණයකුගේ චරිත ස්වභාවය මෙහි තේමා ලෙස ගත හැකි ය. හැත්තෑව දශකයේ ඉන්දිරා ගාන්ධි පාලන සමයේ ඉන්දියාවේ ක්‍රියාත්මක වු හදිසි නීතිය අසරණයන් මර්දනය කිරීම සඳහා යොදා ගැනුණු ආකාරය මෙහි තවත් තේමාවකි.

නවකතාව ප‍්‍රධන චරිත හතරක් වටා ගෙතෙයි. ඔවුන් නම් දිනා දලාල් නමැති තුරුණු විය නො ඉක්මැවු වැන්දඹුව, ඇයගේ මිතුරියකගේ පුතු වන නව යොවුන් ශිෂ්‍ය මනේක්, ඊශ්වර් දර්ජි සහ ඕම්ප‍්‍රකාශ් දර්ජි නම් සන්නාලියන් දෙන්නා ය ඒ. එහෙත් වඩාත් සමීපව කියවන්නේ නම් මෙහි කියැවෙන්නේ අස්පර්ෂයන් සේ ගැනෙන හීන ජාන්මිකයන්ට මුහුණ දෙන්නට සිදුවන නොයෙකුත් හිංසා තාඩන පීඩන යනාදිය ගැන බව වැටහෙනු ඇත.

පළමුවෙන් ම මුණ ගැසෙන්නේ දුර බැහැර ගමක වෙසෙන චමාර් කුලයේ දුකී මෝචි ය. චමාර් යනු සම් පදම් කරන්නන්ගේ කුලයයි. ඔවුන්ගේ ජීවනෝපාය වනුයේ මළ ගවයන්, එළුවන් ආදී සතුන්ගේ මළ සිරුරු හම ගසා ඒ සම් පදම් කිරීමයි. මේ නිසා ඔවුන් වෙතින් සැම විට ම පිළිකුල් සහගත දුර්ගන්ධයක් විහිදෙයි. මේ ගමේ බලවතා වනුයේ ධරම්සි ඨකූර් නමැති නින්දගම් හිමි වංශවතෙකි. ඔහු චමාර් යනාදී කුලවල අස්පර්ෂයන්ට සලකන්නේ ඉතා හිංසාකාරී පහත් ආකාරයකට ය. දුකීගේ බිරිය රූපා වංශවතුන්ගේ ඊර්ෂ්‍යාවට පාත‍්‍ර වෙමින් පුතුන් ම දෙදෙනෙකු ලබන්නී ය. ඊශ්වර් සහ නාරායන් නම් වන මේ දරුවන් ලොකු මහත් වූ විට කුලය නිසා ඔවුන් ලබන ගැරහුම් නොලබනු පිණිස ඔවුන් නගරයේ වෙසෙනා සිය මිතුරකු වන අශ්රොෆ් නමැති මුස්ලිම් සන්නාලියකු වෙත යවනු ලබන්නේ ඒ කර්මාන්තය උගැනිමට ය. ඔවුන් එහි වෙසෙන සමයේ ජාතිවාදි කලබල ඇවිළේ. ඒ කඩ වීදියේ වෙසෙනා එකම මුස්ලිම් පවුල අශ්රෝෆ් පවුල පමණි. ඔවුන් නසන්නට මහ රැයෙක හින්දුන් ආ විට ඊශ්වර් හා නාරායන් රඟ පෑමක යෙදී ඔවුන් ගලවා ගනිති.

දැන් ඉන්දියාවට නිදහස ලැබී තිබේ. කුල පීඩනය සහමුලින් ම ඉවත්ව ගොස් නැති වුව ද පෙර තරම් කර්කෂ නොවේ. ඇඳුම් මැසීමේ වෘත්තිය උගන්නා නාරායන් සිය ගමට ගොස් එය ජීවනෝපාය කැර ගනිමින් මුදල් උපයා නිවෙසක් තනා කරකාරයක් බැඳ යහතින් සිටියි. එහෙත් ඒ කෙටි කලකට පමණි. මහ මැතිවරණයක් එයි. එහි දී සිය ඡන්ද පත්‍රිකාව තමන්ට ම සලකුණු කරන්නට දෙන ලෙස ඔහු ඉල්ලා සිටියි. ඨකූර්ගේ මැරයෝ නාරායන් පැහැරගෙන ගොස් කෲර හිංසා පමුණුවා ඔහු ඝාතනය කරති. එමතු ද නොව ඔහුගේ නිවස ද ගිනි තැබේ. ඒ් සියල්ල ධරම්සී ඨකූර්ගේ වැඩ ය.

නගරයේ වෙසෙන ඊශ්වර් සිය සහෝදරයාගේ පුත් ඕම් ප‍්‍රකාශ් තමා වෙත කැඳවා ගනී. ඔවුන් වෙසෙන මුඩුක්කුව හදිසි නීතිය යටතේ නාගරික අලංකරණයට ය කියා විනාශ කරනු ලැබේ. යන ඒන මං නැතිව පාරට වැටෙන ඔවුන් අගුපිලක නිදද්දී පොලීසිය සමග නාගරික සංවර්ධනයේ බලධාරීහු පැමිණ පැහැර ගෙන යති. පසුව ඔවුන් වාසෙක්තමි සැත්කමට බලහත්කාරයෙන් ම බඳුන් කෙරෙන අතර එහි දී ඊශ්වර් සදාකාලික අබ්බගාතයකු බවට පත්වෙයි. ඕම්ප‍්‍රකාශ්ගේ වෘෂණ කෝෂ ඉවත් කෙරෙන නිසා ඔහු ද රෝගී තත්වයට පත්වෙයි. වෛද්‍යවරයකු ලවා ඔවුන් ඒවා කරවන්නේ පෙර සඳහන් ධරම්සී ඨකූර් විසිනි. එයිනික්බිති ඔවුහු සදාකාලික යාචකයන් බවට පත්වෙති.

මෙහි එන නාගරික පරිසරය වෘත්තයක් නම් එහි කේන්ද්‍රය වනුයේ දිනා දලාල් ය. වෛද්‍යවරයකුගේ දියණියක වන ඇය දෙළොස් වන වියට එළැඹෙන්නා හා ම පියාගේ අභාවය සිදුවෙයි. ඉන්පසුව ඇය සහ ඇගේ මව ඇයට වඩා දොළොස් වසරකින් වැඩිමහල් සොහොයුරාගේ භරකාරීත්වයට පත්වෙති. පියාගේ නිවස අයත් කැර ගන්නා සොහොයුරා ඇයට ආහාර ඇඳුම් යනාදිය සපයන නමුත් ඇගේ පාසල් ගමන අත්හිටුවයි. තමන්ට මනාප පුරුෂයකු හා දීග යන දිනා සහෝදරයාගෙන් වෙන් ව සැමියා වන රස්ටම් දලාල් වසන කුලී නිවාසයේ පදිංචියට යයි. රස්ටම් හදිසි අනතුරකින් මිය යයි. ඉන් අසරණ අඩියට වැටෙන ඈ නැවත සිය සහෝදරයා වෙත යයි. එහෙත් ඔහු ගෙන එන විවාහ යෝජනා ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කිරීම නිසා ඔහුගේ දෝෂ දර්ශනයට ලක්වන ඈ නැවත ඔහුගෙන් වෙන් වී තමන් සැමියා සමග විසූ කුලි නිවාසයට ම පෙරළා යයි. මිතුරියකගේ යෝජනාවක් පරිදි ඕ විශාල සාප්පුවලට නිමි ඇඳුම් සැපයීමේ කොන්ත‍්‍රාත්තුවක් ලබා ගනියි. ඊශ්වර් හා ඕම්ප‍්‍රකාශ් ඇයට ඇඳුම් මසා දෙන සන්නාලියන් දෙන්නා ය.

මනේක් කොහ්ලා මේ චරිත අතර ගැවසෙන ගැටවර විද්‍යාලයීය ශිෂ්‍යයෙකි. ග‍්‍රාමීය පෙදෙසක ග්‍රොසරියක් සහ පැණි බීම නිෂ්පාදන ව්‍යාපාරයක් පවත්වාගෙන යන සුළු ව්‍යාපාරිකයකුගේ එකම පුත‍්‍රයා වන ඔහු එතරම් අත්දැකීම් නොමැති සංවේදී තැනැත්තෙකි. පොත අවසන් වන්නේ ඔහු ශීඝ‍්‍රගාමී දුම්රියකට පැන සියදිවි නසා ගැනීමෙනි.

එසේ කරන්නට පැහැදිලි හේතුවක් පොතේ නොඑයි. එදා ඔහු දිනා නැන්දා හමු වන්නට ඇය දැන් වෙසෙන ඇගේ සහෝදරයාගේ මැඳුරට යන්නේ තමා යෙදී සිටින මැද පෙරදිග රැකියාවට නැවත යාමට පෙර ඇය බැහැ දකින්නට ය. එහි දී දිනා ඔහුට ඔහුගේ පන්ති සගයකු වන අවිනාශ්ගේ චෙස්පෙත දෙයි. මේ අවිනාශ් ආණ්ඩුවේ මර්දනයට එරෙහි සටන්වලට එක්විම නිසා ඝාතනය කරනු ලැබ ඇත. චෙස්පෙත ද රැගෙන ආපසු යන මනේක්ට තල්ලු කරත්තයකින් එන ඊශ්වර් සහ ඕම්ප‍්‍රකාශ් මුණ ගැසෙයි. දෙගොල්ලන් ම එකිනෙකා හඳුනා ගන්නා නමුත් කතාබහ නොකරති. මේ කරුණු දෙක සමහරවිට මනේක්ගේ සිතේ දැඩි ක්ෂණික කම්පනයක් ඇති කළා විය හැකි ය.

ඛෙදනීය සිද්ධි සමූහයකින් සමන්විත මෙම දීර්ඝ නවකතාව හද පාරවනසුලු ශෝකයක් ජනිත කරවන්නකි.

A Fine Balance යන්නේ අරුත ඒකිනෙතට ඉඳුරා පටහැනි අවස්ථා දෙකක් - සිද්ධි හෝ අදහස් - ගැටුමක් ඇති වන්නට නොදී තුලිත බවට පත්වීමයි. ඒහෙත් අප මේ කෘතිය පුරා දකින්නේ ඊට පටහැනි දෑ ය. මෙහි එන සිද්ධි අතර ඉන්දියාවට වැදගත් ඉන්දිරා ගාන්ධිගේ මරණය ඊට හොඳම උදාහරණයයි. ඇයට රාජ්‍ය පාලනයේ සමබරතාව රැක ගන්නට නොහැකිවෙයි. ඇගේ ආරක්ෂාවට යොදවා සිටි ශික් ජාතික භටයෙක් ඇය ඝාතනය කරයි.

මෙහි එන චරිතවලට සිය ජීවිත සමබරව තබා ගැනීම සඳහා ඔවුන්ගේ පැවැත්ම අඛණ්ඩ අභියෝගයක් බව පෙනේ. සමබරතාව සමහරවිට නිමේෂයක දී අවුල් වනවා විය හැකි ය. විනාශය සහ 'ජීවිතය යහපත්' වීම අතර සමතුලිතතාවක් පවත්වා ගන්නට ඔවුන්ට හැකි වන්නේ ඔවුන් උපායයේ දක්ෂ වූවහොත් සහ වාසනාවත් වුවහොත් පමණි.

කර්තෘ පැහැදිලිවම එක් අදහසක් - බලාපොරොත්තුව සහ බලාපොරොත්තු සුන්වීම අතර මනා සමතුලිතතාවක් අපට යෝජනා කරයි. එය වමට සහ දකුණට, ඉහළට පහළට ගමන් කරයි, සමහර විට නිසල ව පවතී. බලාපොරොත්තු සහ බලාපොරොත්තු සුන්වීම සමබර කැර ගන්නට සමත් වන්නේ වෙනස් වන කාලය තුළ තමා නැවත සොයා ගැනීමට හැකි අයකුට ය.

පුද්ගලවාදය සහ සමාජ සම්මතයන් අතර සහ නූතනත්වය සහ සම්ප්‍රදාය අතර පවතින සමබරතාව සියුම් ය. තමන්ට පැවරී ඇති සමාජ භූමිකාවන්ගෙන් ඔබ්බට යාමට උත්සාහ කරන පුද්ගලයන් (උදා: ටේලර් බවට පත්වන චාමර්, මුස්ලිමුන් සමඟ මිශ්‍ර වන හින්දුන්, ස්වාධීනව ජීවත් වන වැන්දඹුවන් යනාදීන්) ඒවායේ ප්‍රතිවිපාක කායිකව හෝ මානසිකව හෝ අත්විඳිති. කතාව මෙතරම් විනාශකාරී බවක් පෙනෙන්නට එක් හේතුවක් නම්, අප දැන හඳුනා ගන්නා සෑම චරිතයක් ම සිය පෞද්ගලිකත්වය ප්‍රකාශ කිරීමේ ක්‍රියාවලියේ දී බල බිඳිනු ලබන්නට බඳුන් වීමයි. විශාලතම ඛේදවාචකය වන්නේ එයයි.

මේ කෘතිය ඉන්දියාවේ උපත ලැබූ පසුව කැනඩා පුරවැසිභාවය ලබා ගත් ඉංගිරිසියෙන් නිර්මාණකරණයේ යෙදෙන රොහින්ටන් මිස්ට්‍රි නම් සම්මානනීය ලේඛකයාගේ දෙවැනි නවකතාවයි.

1952 ජුලි 03 දා බොම්බායේ උපත ලද රොහින්ටන් මිස්ට්‍රි 1974 දී බොම්බායේ විශ්ව විද්‍යාලයයෙන් ගණිතය සහ ආර්ථික විද්‍යාව හදාරා ශාස්ත‍්‍රවේදී උපාධිය දිනා ගත්තේ ය. 1975 වසරේ කැනඩාවට සංක‍්‍රමණය වූ ඔහු එහි නොයෙක් රැකියාවල නිරත වන අතරතුර ටොරොන්ටෝ සරසවියෙන් ඉංග‍්‍රීසි භාෂාව සහ දර්ශනය පිළිබඳ ශාස්ත‍්‍රවේදී උපාධිය දිනා ගත්තේ ය. එසමයේ එනම් 1987 වසරේ ඔහු විසින් එහි තරගයකට ඉදිරිපත් කරන ලද කෙටිකතා එකතුවක් ප‍්‍රථම ස්ථානය දිනා ගත් අතර ඉන් පසු ඔහු සිය ප‍්‍රථම නවකථාව 1991 දී නිමැවී ය. එය Such A Long Journey නමි. A Fine Balance මුද්‍රණයෙන් නිකුත් වූයේ 1995 වසරේ ය. 2002 වසරේ මිස්ට්‍රි සිය තුන්වන නවකතාව වන Family Matters ලියා පළ කළේ ය. මේ නවකතා තුනම මෑන් බුකර් ත්‍යාගය සඳහා ඒ ඒ වසරවල නිර්දේශිත අවසාන ලැයිස්තුවලට ඇතුළත් වී තිබිණි.

තමා විසින් ලියා පළ කරන ලද මුල් නවකතා තුනම බුකර් ත්‍යාගය සඳහා නිර්දේශ වු එක ම ලේඛකයා ඔහු ය. එම ත්‍යාගය නොලැබුණ ද නොයෙකුත් කැනේඩියානු සහ ජාත්‍යන්තර ත්‍යාග හා සම්මාන විශාල සංඛ්‍යාවක් ඔහු දිනාගෙන තිබේ. ඔහුගේ කෘති නවකතා නිර්මාණකරණය පිළිබඳ අත්පොත් සේ සලකා හදාරන ලෙස සිසුන්ට නියම කෙරේ.

එලෙස Such A Long Journey මුම්බායි සරසවියේ ඉංග‍්‍රීසි මාධ්‍ය ශාස්ත‍්‍රවේදී උපාධියේ දෙවැන වසර සඳහා 2007 දී නිර්දිෂ්ඨ කෘතියක් වූ අතර 2010 වසරේ ශිව් සේනා පාක්‍ෂිකයන්ගේ විරෝධය නිසා එය ඉන් ඉවත් කරන්නට සරසවි පාලනාධිකාරයට සිදුවිය.

A Fine Balance චිත‍්‍රා අයි. පෙරේරා විසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරන ලදුව සමබරතාවය නමින් විදර්ශන ප‍්‍රකාශකයන් විසින් 2007 වසරේ දී මුද්‍රණයෙන් එළි දක්වන ලදී.