වර්තමාන ආණ්ඩුවේ ප්‍රධාන පෙලේ කැබිනට් ඇමැතිවරයෙකු වන කබීර් හෂීම් මහතාත්, රාජ්‍ය අමාත්‍යවරයකු වන ලක්ෂ්මන් යාපා අබේවර්ධන මහතාත් අතර ඉකුත් දිනවල සීතල යුද්ධයක් හටගෙන තිබුණේය. ඒ සඳහා මුල්වී තිබුණේ කාර්යාල කාමර හුටපටයකි.
කොළඹ කොටුවේ පිහිටි ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථාන ගොඩනැගිල්ලේ නැගෙනහිර කුලුනේ 36 වැනි මහලේ පිහිටුවීමට යෝජිත අබේවර්ධන මහතාගේ රාජ්‍ය ඇමති කාර්යාලයේ වැඩි ඉඩකඩ ප්‍රමාණයක් කබීර් හෂීම් ඇමැතිවරයාගේ ප්‍රයෝජනය සඳහා වෙන් කරගෙන තිබීමේ ප්‍රශ්නය මේ වනවිට බොහෝ දුරදිග ගොස් ඇතැයි හෙළිවී තිබේ. තත්ත්වය කොතරම් බරපතළ අතට හැරී ඇද්දැයි කිවහොත් එම කාමර හුටපටය නිසාම ලක්ෂ්මන් යාපා ඇමැතිවරයා නව රාජ්‍ය අමාත්‍ය ධූරයේ වැඩභාර ගැනීමට පවා නොගොස් සතියක් පමණ යනතුරු තම ගම් ප්‍රදේශයේම රැඳී සිට ඇතැයි මෙරට බොහෝමයක් ජනමාධ්‍ය වාර්තා කර තිබුණේය.
හැබෑවට මේ ප්‍රශ්නය ගොඩින් බේරා ගැනීමට බැරිවුණා ද? යි මෙහිදී කෙනෙකුට අසන්නට පුළුවන. ඒ අතර තවත් කෙනෙකුගේ සිතට නැගෙන්නේ ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථානය හැරෙන්නට මේ කොළඹ රටේ ඇමැති කාර්යාලයක් පිහිටුවීමට තරම් සුදුසු ස්ථානයක් තිබුණේම නැද්ද? යන ප්‍රශ්නයයි.
අනෙක් අතට රටක මැති ඇමැතිවරුන් යනු ඉතාමත් සුළු දේට පවා රණ්ඩු සරුවල් කර ගැනීමට පෙළඹෙන කුඩා දරුවෝ නොවෙති. එහෙයින් එම ප්‍රශ්නය එකී දේශපාලනඥයන් දෙදෙනා විසින්ම සුහදව කතා කර විසඳාගත යුතුය.
කෙසේ වෙතත් මීටත් වඩා බරපතළ ප්‍රශ්නයක් 1990 වසරේ දී එවකට සිටි මුල්පෙළේ කැබිනට් ඇමැතිවරුන් දෙපොළක් වූ ලලිත් ඇතුළත් මුදලි සහ ඒ. සී. එස්. හමීඞ් යන මහත්වරුන් අතර ද හටගෙන තිබුණි. 1989 මහ මැතිවරණයෙන් ජයගත් ලලිත් ඇතුළත්මුදලි මහතාට අභිනව ආණ්ඩුවේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම ඇමැති ධූරය පිරිනැමූ ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාස මහතා පසුව සිදුකළ කැබිනට් සංශෝධනයේ දී ඔහු පත්කරනු ලැබුවේ අධ්‍යාපන සහ උසස් අධ්‍යාපන ඇමැතිවරයා වශයෙනි.
“මට කොහෙත් එකයි..” කී ලලිත් ඇතුළත්මුදලි මහතා තම කෝපය යටපත් කරගෙන නව ඇමැති ධූරයේ දිවුරුම් දුන්නේය. මේ අතර ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිතුමා තම සගයාට තවත් කැපිල්ලක් දමා තිබුණේ එවකට සිටි ප්‍රබල ඇමැතිවරයෙකු වන ඒ. සී. එස්. හමීඞ් මහතාට පැවරූ අධිකරණ ඇමැති ධූරයට අමතරව උසස් අධ්‍යාපන ව්‍යාපෘති ඇමැතිවරයා වශයෙන් ද පත් කරමිනි. ජේ. ආර්. ජයවර්ධන ආණ්ඩුව යටතේ 1977 - 1988 දක්වාම මෙරට විදේශ ඇමැති ධූරය ඉසිලු හමීඞ් මහතා රණසිංහ ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයා විසින් මුලින් උසස් අධ්‍යාපන විද්‍යා සහ තාක්ෂණ ඇමැති ධූරයට පත්කරන ලදී.
ලලිත් ඇතුළත්මුදලි මහතාගේ අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශය බත්තරමුල්ලේ ඉසුරුපායේ පිහිටා තිබුණ ද උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශය පවත්වාගෙන ගොස් තිබුණේ කොළඹ වෝඞ් පෙදෙසෙහිය. එහෙත් එම අමාත්‍යාංශ ගොඩනැගිල්ලේ ඇතුළත්මුදලි ඇමැතිවරයාට හෝ ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලයට තම රාජකාරි කටයුතු පවත්වාගෙන යාම සඳහා කාර්යාලයක් නොතිබිණි. එසේ වූයේ එහි තිබූ එකම අමාත්‍ය කාර්යාලයේ උසස් අධ්‍යාපන ව්‍යාපෘති ඇමැතිවරයා වූ හමීඞ් මහතා සහ ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලය රැඳී සිටි බැවිනි.
නීතියත්, සදාචාරයත් අනුව නම් උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශයේ අමාත්‍ය කාර්යාලය ලැබිය යුතු වූයේ එම කැබිනට් ඇමැතිවරයා වන ලලිත් ඇතුළත්මුදලි මහතාටය. එහෙත් ඒ ගැන තුට්ටුවක තරමවත් සැලකිල්ලක් නොදැක්වූ ඔහු “මගේ ඔෆිස් එක කිසිම කෙනෙකුට දෙන්න එපා යි” අමාත්‍යංශ ලේකම්වරයාට කල්තියා තහංචි පනවා තිබුණේය.
මගේ ඔෆිස් එක මම හොඳට හදාගත්තේ කාටවත් දෙන්න නෙවි... යි කී හමීඞ් ඇමැතිවරයා කොළඹ අලුත්කඬේ පිහිටි නව අධිකරණ අමාත්‍යංශයට අදාළ වැඩ කටයුතු පවා සිදුකරනු ලැබුවේ වෝඞ් පෙදෙසේ සිටය. කෙසේ වෙතත් ඔහු කී ඒ කතාවේ ද යම් සත්‍යයක් තිබුණේය. එනම් උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශයට අයත් අබලන් අමාත්‍ය කාර්යාලය සුඛෝපභෝගී තත්ත්වයෙන් යුතුව නවීකරණය කරන ලද්දේ හමීඞ් මහතා උසස් අධ්‍යාපන විද්‍යා සහ තාක්ෂණ ඇමැතිවරයා වශයෙන් පත්වීමෙන් පසුවය.
තත්ත්වය ක්‍රමයෙන් ඔඩුදුවා ගෙන යද්දී එම ප්‍රශ්නය විසඳීමේ වගකීම පැවරී තිබුණේ උසස් අධ්‍යාපන ව්‍යාපෘති අමාත්‍ය ලේකම් ශ්‍යාමන් ජයසිංහ මහතාගේ කර මතය.
සර්, දැන් කොහොමද ඇතුළත් මුදලි ඇමැතිතුමාට කාර්යාලයක් දෙන්නේ...
ඔහු කල්යල් බලා හමීඞ් මහතාගෙන් එසේ ඇසුවේ අලුත්කඬේ පිහිටි අධිකරණ අමාත්‍යංශයේ ඉතා සුවපහසු අමාත්‍ය කාර්යාලයක් තිබෙන බව දැනසිටි බැවිනි. එහෙත් ඊට පිළිතුරක් නොදී තත්පර කීපයක් ඔහුගේ මුහුණ දෙස බලා සිටි හමීඞ් ඇමැතිවරයා “එයාට ඕන තැනක හිටපුවාවේ අපි මොකටද ඒ ගැන කරදර වෙන්නේ.” යි අසමින් ඉවත බලා ගත්තේය.
අන්තිමේදී ඒ කතාව ඇතුළත්මුදලි මහතාගේ කනට ද ගොස් තිබුණේය. එය එසේ මෙසේ කැපිල්ලක් නොව ඉහළින් පැමිණි එකක් බව ඔහු ඒ වනවිටත් දැනගෙන සිටියේය. එහෙයින් උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශයට පැමිණීම වර්ජනය කිරීමට නොගිය ඔහු තම පෞද්ගලික කාර්ය මණ්ඩලයට නියෝග කළේ ඒ වනවිට වැඩිපුර ප්‍රයෝජනයට නොගෙන තිබූ විශ්ව විද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාවට අයත් දේශන ශාලාව තමන්ගේ රාජකාරි කටයුතු සඳහා යොදා ගන්නා ලෙසයි.
හැබැයි අලුතින් කිසිම දෙයක් හදන්න යන්න එපා. මටයි ඔයගොල්ලන්ටයි ඉඳගෙන වැඩකරන්න පරණ මේස පුටු ටිකක් තිබුණම හොඳටම ඇති. යි කී ඇතුළත්මුදලි මහතා ඒ සතියේ සිටම විශ්ව විද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිසමේ දේශන ශාලාව තුළට වී තමන් හමුවීමට පැමිණෙන ජනතාවගේ රාජකාරි අවශ්‍යතා ඉටුකර දුන්නේය. ඊට අමතරව උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශයට ප්‍රවිෂ්ට වන ප්‍රධාන දොරටුව හමීඞ් මහතාටම පැවරූ ඇතුළත්මුදලි ඇමැතිතුමා දෝෂාභියෝග සිද්ධිය මත ඇමැති ධූරයෙන් ඉවත් කරන තුරුම එහි ඇතුළුවීම සඳහා ප්‍රයෝජනයට ගනු ලැබුවේ වම් පැත්තේ තිබූ අනෙක් දොරටුවයි. එකල සිටි ඇමැතිවරුන් තම තමන් මුහුණ පෑ ප්‍රශ්න විසඳාගනු ලැබුවේ එලෙසිනි. එහෙත් අද තත්ත්වය ඊට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස්ය.
නිහාල් ජගත්චන්ද්‍ර
