ආගමන විගමන පාලක ජනරාල් හර්ෂ ඉලුක්පිටිය මහතාගේ කාර්යාලය, එහි සේවය ලබා ගැනීමට පැමිණ සිටි පිරිසක් විසින් පසුගිය දා ආක්‍රමණය කරනු ලැබීමේ සිද්ධියක් මාධ්‍ය මගින් හෙළි කර තිබිණි. මෙතෙක් කාලයක් දිනකට නිකුත් කරමින් තිබූ විදෙස් ගමන් බලපත්‍ර (පාස්පෝට්) 1,200ක සංඛ්‍යාව 400ක් දක්වා අඩු කිරීම මේ ආකාරයේ අර්බුදයක් නිර්මාණය වීමට හේතුව වශයෙන් සඳහන් වෙයි.
දිනකට නිකුත් කරන පාස්පෝට් සංඛ්‍යාව මෙසේ තුනෙන් එකක් දක්වා අඩු කිරීමත් සමග මෙවැනි තත්වයක් උද්ගත විය හැකි බව බලධාරීන් නොදැන සිටියේ ද? එසේ නොදැන සිටියේ නම්, ඒ පිළිබඳව විශේෂයෙන් සොයා බැලිය යුතුය.
මහජනතාවට ඍජුවම බලපාන මෙවැනි තීන්දුවක් ගැනීමේදී නිලධාරීන් වඩාත් විමසිලිමත් වීම අවශ්‍යය. පාස්පෝට් එක හැකි ඉක්මනින් ලබා ගැනීම අවශ්‍ය වී තිබියදී එය පහසුවෙන් ලබාගත නොහැකි නම් හෝ තමන්ට ඒ සඳහා අවස්ථාවක් නොලැබේ නම් හෝ ඒවායේ ඉල්ලුම්කරුවන් නොසන්සුන් වීම පිළිබඳ විශ්මයට පත්විය යුතු නැත. එවිට ඔවුන් හැරෙන්නේ තමන්ට ඒ අවස්ථාව ලබා නොදෙන නිලධාරීන් දෙසටය. එහිදී ද ඔවුන්ට පිළිගත හැකි පිළිතුරක් නොමැති නම් ඇති වන්නේ අර්බුදකාරී තත්වයකි. පසුගිය දා හටගත් සිද්ධිය පාලක ජනරාල්වරයාගේ කාර්යාල කාමරයට කඩාවැදීම එම අර්බුදයේ එක් ප්‍රතිඵලයකි.
පාස්පෝට් එකක් ලබා ගැනීමේ අරමුණෙන් බොහෝ දුරබැහැර සිට අදාළ සියලු ලියැකියවිලි කර පින්නාගෙන කොළඹට පැමිණ දින ගණනාවක් තිස්සේ පෝලිම්වලම කට්ට කෑ පිරිසක් හමුවට නිලධාරීන් පැමිණ, දිනකට නිකුත් කරන්නේ පාස්පෝට් 400ක් පමණක් බව ප්‍රකාශ කරන විට එය අසා සිටින අයැදුම්කරුවන්ට ‘මල පැනීම’ විස්මයට කරුණක් නොවේ. හැකි ඉක්මනින් පාස්පෝට් එක ලබා ගැනීම අරමුණු කරගනිමින් පැමිණි පසු එම අවස්ථාව ගිලිහී යද්දී, ඔවුන් ඉච්ඡාභංගත්වයට පත් වීම සුළු කොට නොතැකිය යුතු තත්වයකි. එය ඔවුන්ගේ සියලු ඉදිරි සැලසුම් අවුල් කර දැමීමක් ද විය හැකිය. මේ නිසා ආගමන විගමන බලධාරීන් මේ කාරණය සම්බන්ධයෙන් සංවේදීව බැලිය යුතු යැයි අපි සිතමු.
පොලිසිය කැඳවා උද්ගත වූ නොසන්සුන් තත්වය පාලනය කරගැනීම, මේ ගැටලුවට විසඳුමක් නොවේ. එය තාවකාලිකව අර්බුදය යට ගැසීමක් පමණි. ගැටලුව සඳහා ජනතාව තෘප්තිමත් විය හැකි විසඳුමක් ලබා දීම බලධාරීන්ගේ වගකීමකි. එදා උද්ගත වූ සිද්ධිය පිළිබඳව තොරතුරු විමසීමට ආගමන විගමන පාලක ජනරාල් හර්ෂ ඉලුක්පිටිය මහතාත්, මහජන ආරක්‍ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් වියානි ගුණතිලක මහතාත් දුරකතනයෙන් සම්බන්ධ කරගැනීමට ‘ලංකාදීප’ය දැරූ උත්සාහයද සාර්ථක නොවූ බවත් සඳහන්ය. දුරකතනවලට පිළිතුරු දීමෙන් වැළකී සිටීම ද මේ අර්බුදයට විසඳුමක් නොවන බවත් බලධාරීන්ට පෙන්වා දිය යුතුය.
පාස්පෝට් ලබා දීම නවීන තාක්‍ෂණයට අනුව යාවත්කාලීන කිරීමට බලධාරීන් විසින් ටික කලකට ඉහතදී පියවර ගෙන තිබිණි. ඔන්ලයින් ඔස්සේ කලින් දිනයක් සහ වේලාවක් වෙන් කරගැනීමට එයින් අවකාශ සැලසිණි. එහෙත්, බොහොමයක් අවස්ථාවල ප්‍රායෝගික දුර්වලතා මතු වීමෙන් බොහෝ දෙනකුට එම අවස්ථා ද අහිමි විය. දිනයක් වෙන් කරගැනීම සඳහා ඡායාරූපයක් යැවිය යුතු වූ අතර, බොහෝ දෙනකුට ලැබුණේ එම ඡායාරූපයේ කාලය ඉකුත් වීමට එහාට යන දිනයකි. එහිදී සිදු වූයේ දිනය වෙන් කරවාගැනීම අහෝසි වීමත්, ඡායාරූප ලබා ගැනීම සඳහා වියදම් කළ මුදලත් යන දෙකම අහිමි වීමය. එම තත්වය වෙනස් කරමින්, පසුව දිනකට පාස්පෝට් 1,200ක් නිකුත් කිරීම දක්වා සේවා කටයුතු වර්ධනය වුවත්, මේ වන විට ඒ තත්වය යළිත් වෙනස් කිරීම අර්බුදයක් ඇති කර තිබෙන බව පැහැදිලිය. දැන් ජනතාව බලාපොරොත්තු වන්නේ ගැටලු ඇති වීමට හේතු පහදා දීම නොව විසඳුමකි.
කෘත්‍රිම බුද්ධියෙන් වැඩ ගැනීම ගැන විශාල අවධානයක් යොමු කරන අපේ රටේ, කලට වේලාවට පාස්පෝට් එකක් නිකුත් කරගැනීමට නොහැකි වීම ගැන අපට නම් ඇති වන්නේ කනගාටුවකි.
(***)
