චීනයේ කලාපීය ව්‍යාප්තවාදය එරෙහිව සටන් වැදීම සඳහා එක්වන්නැයි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටවලින් ඉල්ලා සිටින බව තායිවාන ජනාධිපතිනිය ආසියා-ශාන්තිකර ආරක්ෂක සමුළුව අමතමින් ප්‍රකාශ කළාය.
එසේ එක්ව නිර්මාණය කරගන්නා සන්ධානයකින් ‘නිදහසමානව හිමිකම් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’’ ආරක්ෂා කරගැනීමට හැකි බව ද ඇය පැවැසුවාය. මෙවරි ‘ආසියා-ශාන්තිකර ආරක්ෂක සමුළුව’’ තායිවානයේ තායිපේ නුවරදී පැවැත්විණි.
සිය කතාවේදී චීනය සම්බන්ධයෙන් අදහස් දැක් වුවද ඒ කිසිදු අවස්ථාවේදී චීනය යන වචනය භාවිත නොකිරීමට ඇය වගබලාගත්තා යග කෙසේ නමුත් ඇය අර්ථ දක්වන්නේ කුමක් ද යන්න තේරුම් ගැනීම අපහසු නොවූ යැයි විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබිණි.
තායිවානය චීනයේ දැඩි බලපෑම් එල්ල වී ඇතැයි ද චීනයල තායිවානය තමන්ට අයත් භූමියක් යැයි සලකන බව ඇය මෙහිදි සිහිපත් කළාය. එමෙන්ම එක් දිනක් තුළ තායිවානය අල්ලා ගන්නා බව ද චීනය අවස්ථා කිහිපයකදී ප්‍රකාශ කර ඇතැයි ඇය මතක් කළාය. මේ තත්ත්වය තුළ තායිවානය සෑම විටම ඒකාධිපතීත්වයේ ආක්‍රමණයෙන් තායිවානය මුදාගැනීමේ සටනේ නිරත වී සිටින බව ද ඇය කීවාය.
තායිවානය ස්වාධීන හා ස්වෛරී රාජ්‍යයක් යැයි ත්සායි අවස්ථා කිහිපයකදීම ප්‍රකාශ කර ඇත. කෙසේ නමුත් තායිවානය මෙතෙක් නිල වශයෙන් නිදහස ප්‍රකාශ කර නැත. තායිවානය එසේ කළහොත් එය යුද්ධයකට මුල පිරීමක් යැයි චීනය වසර ගණනාවක සිට අනතුරු අඟවයි.
ත්සායිල තායිවානයේ ජනාධිපති ධුරයට පත්වූයේ 2016 වසරේ දී ය. එතැන් පටන් චීනයෙන් තායිවානයට එල්ල වූ පීඩනය එන්න එන්නම වැඩි විය.
තායිවානය තමන්ට අයත් දූපතක් යැයි චීනය නිරන්තරයෙන් ප්‍රකාශ කරන නමුත් ත්සායි එය පිළිගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කරයි.
ත්සායි සිය කතාවේදී චීනයේ නම සඳහන් නොකළ නමුත් දකුණු චීන මුහුදේ සහ තායිවාන සමුද්‍ර සන්ධියේ සිදුවන හමුදා ක්‍රියාකාරකම් සම්බන්ධයෙන් අදහස් දැක්වූවා ය.
චීනය රටවල් සහ එකමුතුවලට එරෙහිව බලාත්කාරී රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ක්‍රමවේදයක් භාවිත කරන්නේ යැයි ද චීනයේ නම සඳහන් කරමින් තායිවාන ජනාධිපතිනිය ප්‍රකාශ කළාය.
‘‘මේ ඒකපාර්ශවීය බලාත්කාරී ක්‍රියාකාරකම් නවත්වන්න උපායමාර්ගයක් පවත්වාගෙන යන්න වුවමනායි.එකවගේ හිතන සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මිතුරන්ට එකතු වෙන්න කාලය උදාවෙලා’’ යැයි ත්සායි කීවාය.
‘‘අපි ආරක්ෂක කරන්න වටිනාකම් මේ එකමුතුවෙන් ආරක්ෂා කෙරෙනවා. නිදහස, ආරක්ෂාව, මානව හිමිකම් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීමට මේ එකමුතුව අවශ්‍ය’’ යැයි ද ඇය පැවැසුවාය.
ඒ.එෆ්.පී.
055
