අඳුරේ අත පත ගාමින් තවත් ලත වෙන්නට කාලයක් නොමැත. පොදුවේ ගත් කල ජනතාවගේ නියෝජිතයින් ලෙස ජනතාවට සේවය කළ යුතුව තිබූ කාලය බොහෝ ගෙවී ගොස් ඇති අතර තවත් ඉතිරිව ඇත්තේ සුළු කාල පරිච්ඡේදයක් පමණි. ජනතාව අතරින්ම තේරී පත්වන දේශපාලන නායකයින් සහ සමාජය අතර පවතින දුරස් බව වහාම මකා දැමීමට පියවර ගත යුතුය. ආණමඩුව ඇතුළු පුත්තලම දිස්ති‍්‍රක්කයේ කදුළු උල්පත් දෙස බලා දේශපාලන තලයෙන් මිදී සාමාන්‍ය වැසියෙකු ලෙස ලියන මේ ලිපිය කිසිවකුගේ හෝ හිත් රිදවීමට ලියන්නක් නොව, අමතක වී ඇතැයි ද සිතිය හැකි යමක් යළි සිහිපත් කරන්නට ගන්නා උත්සාහයකි මේ.

එදා මෙදාතුර දේශපාලනයේ පුත්තලම දිස්ති‍්‍රක්කයට ලැබී ඇත්තේ කුඩම්මාගේ සැලකිල්ලකි. මේ බව විවෘතව ප‍්‍රකාශ කිරීමට මා පසුබට නොවෙමි. ඒ ඒ ප‍්‍රදේශවලට ආවේණික වන පරිදි විවිධ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති කි‍්‍රයාත්මක වුවද පුත්තලමට උදා වූ වසන්තයක් හෝ අරුණැල්ලක් නොමැත. අදුරු හා මර්දනකාරී දේශපාලන රාමුව දෙපළු කරමින් සිදු වූ පෙරළිය දෙස ද පුත්තලමේ ජනතාව බලා සිටියේ බලාපොරොත්තු සහගතවය. බල හුවමාරු මතින් සියල්ල වෙනස් වුවද පුත්තලම තවමත් ගල් ගැසී සිටින්නාක් මෙනි.

පුත්තලමේ දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලැබීමට පහසුකම් සැලසීම ප‍්‍රමුඛ කාර්යයක් ලෙස සැලකිය යුතු වුවද එයද ගගට කැපූ ඉනි මෙන් යැයි කීමට සිදුව තිබේ. ගොවි ගැටලු විසඳීම ද, ජන ජීවිතය හා  ආර්ථිකය නගා සිටුවීමද මංමාවත් පිළිසකර කිරීම මෙන්ම රැකියා අවස්ථා උදා කිරීම ද තාමත් පොරොන්දුවලට පමණක් සීමා වී තිබේ.

පුත්තලම අධ්‍යාපන කලාපයේ පමණක් මේ වන විට පාසල් හයක් පමණ වැසී ගොස් තිබේ. ඒ මේ රටේ පාලකයින්ගේ වරදේ පිළිබිඹුවකි. එහෙත් එම පාසල් යළි විවෘත කිරීම හෝ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපන අවස්ථා ප‍්‍රගුණ කිරීම උදෙසා විකල්ප කි‍්‍රයාවලියකට අවතීර්ණ වීම හෝ ජනතාවාදී පාලනයක අරමුණ විය යුතුය. පුත්තලම උතුර අධ්‍යාපන කලාපයට අයත් සියඹැලෑව හා මුරුක්කුවටවන යන පාසල්ද ආණමඩුවට අයත් පියසුමනගම හා ගල්කුලම යන පාසල්ද 2000 වසරේ සිට වසා දමා ඇත්තේ උගැනීමට දරුවන් නොමැති නිසා නොව, ඒ සඳහා අවශ්‍ය ගුරුවරුන් ඇතුළු පහසුකම් නොමැති නිසාය. පල්ලම කොට්ඨාසයට අයත් කළුකැලේ හා වීහේන්කට්ටුව යන පාසල්වලටද එම තත්ත්වයම උදා වී තිබේ. පුත්තලම අධ්‍යාපන කලාපයේ පාසල්වල පවතින ගුරු හිඟය ගණනින් 884 කි. ප‍්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස මට්ටමින් ගුරුවරුන් බඳවා ගැනීමේ වැඩපිළිවෙළක් කි‍්‍රයාත්මක වුවද පවතින ගැටලුවට විසඳුම් ලැබී නැත. මෙම තත්ත්වයන් සමනය කරමින් පුත්තලමේ දරු දැරියන්ට අධ්‍යාපනයේ සම අවස්ථා ලබා දීමට අවස්ථා ගණනාවකදී උත්සාහ කළද ඒවාට මේ දක්වා නිසි පිළිතුරු ලැබී නොමැත. ප‍්‍රදේශයේ දරු දැරියන් වෙනුවෙන් ජාතික පාසලක් ආණමඩුවේ පිහිටුවීමට බලය ලැබුණූ දා සිට උත්සාහ කළද එයටද එල්ල වූයේ බාධා පමණි. ලිඛිතවත් වාචිකවත් විසඳුම් ඉල්ලා සිටියද මේ දක්වාම ලැබුණු විසඳුමක් නැත. එහෙත් ප‍්‍රදේශයේ ජනතාව ජාතික පාසලක සිහිනය දකිමින් සිටිති. විද්‍යාගාරයක් කිසිදා නොදැකපු, පුස්තකාලයක පහසුකම් අත් නොවිඳපු දරු දැරියන්ගේ සිහින සැබෑ වන්නේ කවදාදැයි පුත්තලමේ ජනතාව ප‍්‍රශ්න කරමින් සිටිති.

ගොවි ආර්ථිකය හා ධීවර කර්මාන්තය ජීවිකාව කරගත් ඇත්තන්ගේ කතාවද සුන්දර නොවේ. වැව් ගොඩවෙමින් පවතින, ජල අර්බුදය උඩුදුවමින් පවතින වට පිටාවක ජීවිතය ජයගැනීමට තවමත් ගොවි ජනතාව දහදිය වගුරුවමින් දැවැන්ත උත්සාහයක නිරත වන්නේය. ප‍්‍රදේශයේ වාරි පද්ධතිය දියුණු කිරීමටත් ගොවි ජනපදවලට පහසුකම් සැලසීමටත්  ගන්නා වූ සියලු කි‍්‍රයාමාර්ග කඩදාසි කොළවලට සීමාවූ ලියවිලි බවට පමණක් පත්ව තිබේ.

මඩ සෝදා ගත් කළ ගොවියා රජකමටත් සුදුසු යැයි කී වදනේ අර්ථය පුත්තලමේ ගොවියාට සිහිනයකි. නොරොච්චෝලේ විදුලි බලාගාරය ඉදිකරන මොහොතේ  ලබා දුන් පොරොන්දුව වූයේ සියයට පණහක සහනයක් සහිතව පුත්තලමේ ගොවීන්ට විදුලිය ලබා දෙන බවයි. ඒ වගක් අද කිසිවෙකු හෝ කතා කරන්නේ නැත. එය ජනතාව විසින්ද සිහි බුද්ධියෙන් යුතුවම අමතක කර දමා ඇත්තේ වේදනාව යම් තරමකින් හෝ සමනය කර ගැනීමට විය යුතුය. වන සංරක්‍ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව යටතට ගෙන ඇති ගොවි බිම් නිදහස් කර ගැනීමද ගලෙන් පට්ට ගැනීමේ කි‍්‍රයාවලියකට සමාන වූවකි.

පානීය ජල ප‍්‍රශ්නයද මේ වන විට උඩුදුවමින් පවතින අර්බූදයක් බවට පරිවර්තනය වෙමින් තිබේ. ටිකෙන් ටික විසඳිය යුතු ප‍්‍රශ්න කෙරෙහි නිසි අවධානය යොමු නොකළ නිසා ඒවා අර්බුද බවට පත්වූ විට විසඳුම් ලබා දෙන්නේ කෙසේදැයි කල්පනා කර බැලිය යුතු නොවන්නේද ? ජලය හා බැඳුණු වකුගඩු උවදුරද මේ වන විට පුත්තලමද වෙලා ගනිමින් තිබේ. කර්මාන්ත ශාලාවලින් පිටකරන අපද්‍රව්‍ය අනාරක්‍ෂිත ලෙස බැහැර කිරීම ඇතුළු කරුණු ගණනාවක් මීට හේතු වී තිබේ.

අල්ලපු වැටේ පිහිටි කුරුණෑගල හෙද අතිරික්තය 100 ඉක්මවයි. එහෙත් පුත්තලමේ ඇත්තේ උග‍්‍ර හෙද හිගයකි. වෛද්‍යවරුන් මෙන්ම රසායනාගාර පහසුකම්ද පුත්තලමට ප‍්‍රමාණවත්ව ලැබී නැත. මෙම අඩුපාඩු මගහරවා දෙන ලෙසට කර ඇති ඉල්ලීම් සඳහා ලැබෙන ප‍්‍රතිචාරද අතිශය මන්දගාමීය. හලාවත,මාරවිල, ආණමඩුව, නවගත්තේ්ගම, අලූත්ගම, පුත්තලම ඇතුළු සෑම රොහලකම ගුණාත්මක සේවාවකට අවශ්‍ය වන්නා වු පහසුකම් නොමැත.

ජාතික ආධුනිකත්ව හා කාර්මික පුහුණු කිරීමේ අධිකාරියට සම්බන්ධ ආයතනයක් පුත්තලමේ පිහිටුවීමටත් හෝටල් පාසලක් හා සාගර විශ්ව විද්‍යාලයක් ස්ථාපිත කිරීමටත් සැලසුම් කළේ ප‍්‍රදේශයේ තරුණ පරපුරටද යමක් උරුම කිරීමේ අභිප‍්‍රාය ඇතිවය. වෘත්තීය පුහුණුව මනා ලෙස ලැබීමට උචිත ආයතනයක් පුත්තලම දිස්ති‍්‍රත්තයේ නොමැත.   එබැවින් ජාතික ආධුනිකත්ව හා කාර්මික පුහුණු කිරීමේ අධිකාරියට සම්බන්ධ ආයතනයක් පිහිටුවීමට අවශ්‍ය ඉඩමක් පවා වෙන් කර දීමට පියවර ගෙන තිබියදී ඊට රජයෙන් ඉටු විය යුතු යුතුකම් නිසි පරිදි ඉටු වී නැත. හෝටල් පාසලටද සාගර විශ්ව විද්‍යාලයටද අත්වූයේ එම ඉරණමමය. මේ සියලූ ඉදිකිරීම් අවශ්‍ය ව්‍යාපෘති යෝජනා සකස් කර අවශ්‍ය ඉඩම් නිදහස් කර දායක වුවද එම ඉල්ලීම් සඳහා මෙතෙක් ප‍්‍රතිචාරයක් නොලැබීමට තරම් පුත්තලමේ තරුණ පරපුර අවාසනාවන්ත දැයි මදකට කල්පනා කර බැලූවෙමි.

මිරිදිය හා කරදිය ධීවර කර්මාන්තය එක ලෙස පවතින පුත්තලම වැනි ප‍්‍රදේශක සාගර විශ්ව විද්‍යාලයක් පිහිටුවීම ඉතා වැදගත් බව තතු දත් සියලු දෙනාගේම විශ්වාසයයි. එහෙත් ඔවුන් ඒ දෙසවත් හැරී නොබලන්නේ ඇයිදැයි වටහා ගැනීම අපහසුය. තරුණ පරපුරට ඇත්තේ ආණමඩුව වෘත්තීය පුහුණු ආයතනය පමණකි. එම ආයතන දියුණු කරමින් ප‍්‍රදේශයේ තරුණ පරපුරට අත දීමට උත්සාහ කළද ඊට අවශ්‍ය කැබිනට් සංදේශය පවා අමාත්‍ය මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් නොකිරීමට තරම් ඇතැමුන් අකාරුණික වීම පිළිබඳ මම හදවතින් ප‍්‍රශ්න කර සිටින්නෙමි. ඒ මුදල් ආපසු මහා භාණ්ඩාගාරයට හරවා යවන්නට ඉඩ දීම ජනතා සේවයේ කොටසක් වන්නේ නම් අපට කියන්නට සිදු වන්නේ අනාගතයට දෙයියන්ගේ පිහිටයි කියාය.

ධීවර කර්මාන්තය වෙනුවෙන් නවීන පහසුකම් ලබා දීම අත්‍යවශ්‍ය කාරණයකි. පුත්තලමේ ධීවර කර්මාන්තයේ යෙදී සිටි පවුල්වලට තාක්‍ෂණික ඥානය ලබා දීම කර්මාන්තයේ යහ පැවැත්මටත් මතු දියුණුවටත් හේතු වන්නේය. අනාදිමත් කාලයක සිටි ධීවර කර්මාන්තය කි‍්‍රයාත්මක වන පුත්තලමට ශීතාගාරයක් ලබා දීමටවත් මේ දක්වා පියවර ගෙන නොමැත. ආණ්ඩු කළ කවුරු කවුරුත් එහි වගකීම බාර ගත යුතු වුවද කිසිවකුට ඇඟිලි දිගු නොකර වර්තමානයේ වගකීම ඉටු කිරීම නුවණට හුරු බව මාගේ විශ්වාසයයි. ඒ වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් කළ යෝජනා ලියවිලි ලෙසින් පමණක් විවිධ ස්ථානවල තැන්පත් වී  තිබෙන්නේය.

මේ අතර පුත්තලමට මෙන්ම රටටම වැදගත් වන්නාවූ විල්පත්තුව පරිසර පද්ධතියද විනාශ කරමින් තිබේ. මෙම විනාශය නතර කිරීමට නොහැකි තරමටම ප‍්‍රබල වී ඇත්තේ ඊට සෘජු මැදිහත්වීමක් සිදු නොවන නිසාවෙනි.

පුත්තලමට ලැබුණු සියල්ලම පාහේ ලැබුණු කර්මාන්තද හොඳ තත්ත්වයේ ඒවා නොවේ. කල්අඩිය යකඩ උණු කිරීමේ කර්මාන්තය, පුත්තලම සිමෙන්ති කර්මාන්තය හා මාදම්පේ කි‍්‍රයාත්මක බැට්රි සඳහා ඊයම් උනු කිරීමේ කර්මාන්තයද එවැනි කර්මාන්ත ලෙස හදුන්වා දිය හැකිය. වායුගෝලයද, ජල මූලාශ‍්‍රද, පරිසරයද විනාශවන අන්දමින් සිදුවන මෙම කර්මාන්ත පිළිබඳ ඇගයීමක් සිදු කිරීමට හෝ නිසි අවදානයක් යොමු නොවීම කණගාටුවට කරුණකි. ජලමූලාශ‍්‍රවලින් ද වාතාශ‍්‍රයෙන්ද පරිසරයට බලපෑම් එල්ලවීම හමුවේ පුත්තලම ජනතාවට උරුම වී ඇත්තේ ලෙඩ රෝග පමණකි. ඒවා ඇති වූ විට ප‍්‍රතිකාර ගැනීමට අවශ්‍ය පහසුකම් හෝ රෝහල්වල නොවීමෙන් පුත්තලම ජනතාව කෙරෙහි දක්වා ඇති කරුණාව මනාව පෙනෙන්නට තිබේ.

මේ අතර තවත් යෝජනාවක් යළි කරළියට පැමිණෙමින් තිබේ. කොළඹ එක්රැුස්වන ටොන් ගණනක් වන කුණු පුත්තලමේ අරුක්කාලූව ප‍්‍රදේශය මුදා හැරීමට මාන බලමින් සිටී. මෙය සිදු කරන්නේ නම් වඩාත් ක‍්‍රමවත්ව හා තාක්‍ෂණික භාවිතාවන්ට අනුව සිදු කළ යුතුය. එසේ නොවන්නේ නම් මහ විනාශයක් සිදු වීම වළක්වාලිය නොහැකිවා සේම එයද පැලැස්තර විසඳුමක් වනු නිසැකයි. පුත්තලමේ සිට යාපනය දක්වාම හුණුගල් පාෂාණයක් ඇති බව පරිසරවේදීන් පෙන්වා දී තිබේ. අරුක්කාලූව ප‍්‍රදේශයේ වළවල් හෑරී ඇත්තේ මෙම හුණු ගල් සිමෙන්ති නිෂ්පාදනය සඳහා යොදා ගැනීම හේතුවෙනි. දැන් යෝජනාව වන්නේ මෙම වළවල් පිරවීමට කසල යොදා ගැනීම යෝග්‍ය බවයි.

මෙම ස්ථානවලට කසළ බැහැර කිරීම සුදුසු නොවන බව දැනුම්වත් පුද්ගලයින් විසින් ප‍්‍රකාශ කර තිබේ. හුණුගල් තට්ටුවට එකතුවන විෂ රසායන ජල මූලාශ‍්‍රවලට එකතු වීම, කඩොලාන විනාශ වීමට ප‍්‍රබල හේතුවක් වීම සහ ඒ ආශ‍්‍රිත මත්ස්‍ය ප‍්‍රජාව විනාශ වීම, වකුගඩු උවදුර, පිළිකා වැනි රෝග පැතිර යාම ඇතුළු කරුණු කාරණා රැසක් පෙන්වා දෙමින් පරිසරවේදීන් ද විද්‍යාඥයින්ද මේ පිළිබඳ අනතුරු අඟවා තිබේ. පරිසරවේදීන්ගේ කාර්ය පරිසරවේදීන්ටත් විද්‍යාඥයින්ගේ කාර්ය විද්‍යාඥයින්ටත් පවරා සත්‍ය තේරුම් ගෙන නිවැරදි දේ කරනවා වෙනුවට සියල්ල දත් පුද්ගලයින් ලෙස දේශපාලනඥයාම කටයුතු කිරීම ගැටලු ප‍්‍රශ්න බවටත්, ප‍්‍රශ්න අර්බූද බවටත් පත්ව තිබේ.

ගැටලු එමටය. සිදු වන්නේ කතා කිරීම පමණය. කිසිවක් විසඳෙන බවක් පෙනෙන්නටද නැත.  මිනිසුන් පැමිණිලි කරයි. කළ යුතු දෙයක් නොමැති තැන අපි ඒවා සාවදානව අසා සිටිමින් විදගෙන සිටිමු.  පුත්තලම මෝඩයන්ගේ පාරාදීසයක් නොවේ. එලෙස සිතමින් කටයුතු කරන්නේ නම් ඒ සෑම කෙනෙකුගෙන්ම ඉල්ලීමක් කළ යුතුය. එනම් එසේ සිතීමෙන් පසුව ආපසු හැරී බලන ලෙසයි. බුද්ධියෙන් විමසා බලන්නේ නම් සැබෑවටම මෝඩ මනසක් ඇත්තේ කාටදැයි තේරුම් ගැනීමද අපහසු නොවනු ඇත.  එහෙත් එදාට ආපසු හැරීමට තරම් කාලයද ඉතිරිව නොතිබීමට පුළුවන. එතෙක් බලා සිටින්නේ නම් පුත්තලමේ ජනතාවද සියල්ලන් වෙනුවෙන් පිං අනුමෝදන් කරනු නිසැකයි.

පාලිත රංගේ බණ්ඩාර

නිපුණතා සංවර්ධන හා වෘත්තීය පුහුණු රාජ්‍ය අමාත්‍ය

පුත්තලම දිස්ත්‍රික් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී