ඉරානය ඔවුන්ගේ න්‍යෂ්ටික කටයුතු පාලනයකින් යුතුව සිදු කරන්නේ නම්, එරටට එරෙහිව පනවා ඇති සම්බාධක ලිහිල් කිරීමට තමන් පියවර ගන්නා බව ඇමෙරිකාව පවසයි.
ඉරාන න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන සම්බන්ධයෙන් තීරණාත්මක සාකච්ඡාවක් ඊයේ (26) කසකස්ථානයේ ඔල්මාටි නුවරදී ආරම්භ වූ අතර  ඇමෙරිකාවේ නියෝජිතයෝ පිරිසක් ද ඊට සහභාගී වෙති.
සමුළුවට සහභාගී වන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ නිත්‍ය සාමාජිකයන්  වන ඇමෙරිකාව, ප‍්‍රංශය, බි‍්‍රතාන්‍යය, රුසියාව, චීනය සහ ජර්මන් නියෝජිතයන්ය. ඔවුහු ඉරාන නියෝජිතයන් සමඟ සාකච්ඡා කරති.
ඉරානයේ ‘හිතුවක්කාර’ වැඩසටහන සම්බන්ධයෙන් හටගෙන ඇති අර්බුදයට රාජ්‍යතාන්ති‍්‍රක මට්ටමින් විසඳුමක් ලබාදීම මෙම හමුවේ අරමුණ යැයි ඇමෙරිකාව වැඩි දුරටත් කියා සිටී.
කෙසේ නමුත් තම න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන යටතේ, න්‍යෂ්ටික අවි නිපදවීමට තමන්ට කිසිම අවශ්‍යතාවක් නැති බවත් එසේ කිරීමට අවශ්‍ය නම්, කිසිම රටකට ඊට හරස් විය නොහැකි බවත් ඉරාන උත්තරීතර නායක අයතුල්ලා අල් කොමේනී අවධාරණය කර ඇත.
ඉරානය මීට පෙර ද අවස්ථා ගණනාවකදී පවසා සිටියේ තම න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන යටතේ න්‍යෂ්ටික අවි නිපදන්නේ නැති බවත් බලශක්ති අර්බුදයට පිළියමක් ලෙස න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන ආරම්භ කළ බවත්ය.
එම අවස්ථාවේදී ඇමෙරිකාව ප‍්‍රමුඛ බටහිර රටවල් මෙන්ම ඊශ‍්‍රායලය ද  තරයේ කියා සිටින්නේ ඉරානය ඔවුන්ගේ ‘හිතුවක්කාරී’ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහනට මුවා වී ලොවට වින කරන න්‍යෂ්ටික අවි නිපදවන බවය. ඉරානයට එරෙහිව ඇමෙරිකාව, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ යුරෝපා සංගමය වෙළෙඳ සහ ආර්ථික සම්බාධක පැනැවීමට කටයුතු කළේ ඒ අනුවය.
සම්බාධක යොදා ලොවෙන් හුදෙකලා වී සිටියත් ඉරානය ඔවුන්ගේ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහනින් පමණක් නොව අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනින් ද විශාල ප‍්‍රගතියක් ලබා සිටී. මේ අතර න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන යටතේ බලගැන්වූ යුරේනියම් න්‍යෂ්ටික බලාගාරවල ප‍්‍රතිකි‍්‍රයාකාරක බල ගැන්වීමට ඉන්ධන ලෙස යොදා ගැනීමට ද ඉරානය තීරණය කර තිබේ. ඉරානය ඔවුන් ගත් එම තීරණය ලොවට අනාවරණය කළේ ජාත්‍යන්තර පරමාණු බලශක්ති අධිකාරිය හරහාය.
ඉරාන න්‍යෂ්ටික වැඩසටහනේ කටයුතු ගැන සොයා බලන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට අයත් එම පරමාණු බලශක්ති අධිකාරියයි.
ඉරානය ගත් එම තීරණයත් සමඟ බටහිර රටවලින් එල්ල වන චෝදනා පහවී යනු ඇතැයි බටහිර දේශපාලන විචාරකයෝ පෙන්වා දෙති.
ඉරානය ඔවුන්ගේ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන පියවර කිහිපයකින් ඉදිරියට ගෙන යෑමට තීරණය කළේ මේ මස මුලදීය. එම අවස්ථාවේදී ඇමෙරිකා රජය වෙනුවෙන් ඇමෙරිකා උප ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් ඉරාන න්‍යෂ්ටික වැඩ සටහන සම්බන්ධයෙන් මුහුණට මුහුණලා සාකච්ඡා පැවැත්වීමට උත්තරීතර නායක කොමේනිට ආරාධනාවක් කළේය. එහෙත් කොමේනි එම ආරාධනාව ප‍්‍රතික්ෂේප කළේය.
ඇමෙරිකාවේ එම ආරාධනාව ප‍්‍රතික්ෂේප කරමින් උත්තරීතර නායක අයතුල්ලා කොමේනී වැඩි දුරටත් කියා සිටියේ, ඇමෙරිකාව සමඟ මුහුණට මුහුණ සාකච්ඡා කිරීමෙන් පමණක් න්‍යෂ්ටික අර්බුදය සම්බන්ධයෙන් හටගත් අර්බුදය විසඳිය නොහැකි බවය.
කෙසේ නමුත් ඉරාන ජනාධිපති මොහොමඞ් අහමදිනෙජාද් පවසා තිබුණේ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා පැවැත්වීමට තමන් කැමැති බවය. කසක්ස්ථානයේ ඔල්මාටි නුවරදී සාකච්ඡා ඇරැඹුණේ ඒ අනුවය. සාකච්ඡුා අද (27) අවසන් වෙයි.