යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් කටුගා දැමීමේ අවදානමකට මුහුණ පා සිටින තිබෙන රංගිරි දඹුලු ගල් ලෙන් විහාරයේ අසතුටු දායක නඩත්තු ගැන එම යුනෙස්කොව කනස්සල්ල පළ කරයි.
රංගිරි දඹුලු විහාරයේ දුර්වල නඩත්තු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය කෙරෙහි අවධානයෙන් පසුවන බවත් එම කරුණ ශ්‍රී ලංකා රජයේ අවධානය යොමු කළ බව යුනෙස්කෝ සංවිධානයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් එරීනා බොකෝවා මහත්මිය ඊයේ (17) ප්‍රකාශ කළාය.
වසර 2000කට වඩා පැරැණි බිතු සිතුවම් හා බුදු පිළිම 157කින් සමන්විත රංගිරි දඹුලු විහාරය ආරක්ෂා කිරීමට ශ්‍රී ලංකා රජය ජාත්‍යන්තර ප්‍රඥප්තියකින් බැඳි සිටින බව ද යුනෙස්කෝ සංවිධානයේ අධ්‍යක්ෂක ජෙනරාල්වරිය ඇගේ සිව්දින නිල සංචාරය අවසන් කරමින් කොළඹ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ පැවැති මාධ්‍ය හමුවේදී අවධාරණය කළාය.
පසුගිය වසරේ මාර්තු මාසයේදී ලෝක උරුම කමිටුවේ නියෝජිතයන් පිරිසක් රංගිරි දඹුලු විහාරයේ නිරීක්ෂණ චාරිකාවක නිරත වූ අතර ඔවුහූ ශ්‍රී ලංකා රජයට නිර්දේශ රැසක් ඉදිරිපත් කළ අතර නව ඉදිකිරීම් නිසා විහාරය හානි වී ඇතැයි ද පෙන්වා දුන්හ.
විහාරස්ථානයේ නඩත්තු කිරීම් හා සංරක්ෂණ කටයුතුවලට හිමි නමකගේ බාධා එල්ල වී ඇතැයි මාධ්‍යවේදියකු විමසූ අවස්ථාවේදී රංගිරි දඹුලු ලෝක උරුමය නිසි පරිදි නඩත්තු කරමින් පවත්වාගෙන යෑම ශ්‍රී ලංකා රජයේ වගකීමක් යැයි ද එරීනා බොකෝවා මහත්මිය පෙන්වා දුන්නාය.
“රංගිරි දඹුලු විහාරය ආරක්ෂා කරගැනීම හා සංරක්ෂණය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ලෝක උරුම කමිටුව වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. නිර්දේශ ලබා දී තිබෙනවා. ඒ අනුව කටයුතු කිරීම රජයේ වගකීමක්. ඒ වගේම ශ්‍රී ලංකාව ද ‘1970 යුනෙස්කෝ සම්මුතිය’ ට අත්සන් තබා තිබෙනවා. ඊට අනුකූලව කටයුතු කිරීම ශ්‍රී ලංකා රජයේ වගකීමක්.” එරීනා බොකෝවා කීවාය.
රංගිරි දඹුලු විහාරය ශ්‍රී ලංකාවේ යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අටෙන් එකකි.
රංගිරි දඹුලු විහාරයේ නඩත්තු හා සංරක්ෂණ කටයුතු නිසි පරිදි සිදු කිරීම සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා රජය දක්වන ප්‍රතිචාර මත ලබන ඔක්තෝබර මස තුර්කියේ ඉස්තාන්බුල් නුවර පැවැත්වෙන යුනෙස්කෝ සංවිධානයේ 40 වැනි සැසිවරයේදී රංගිරි දඹුලු විහාරය සම්බන්ධයෙන් අවසන් තීරණයක් ගැනීමට නියමිතය. ලෝක උරුම කමිටුව විසින් දී ඇති නිර්දේශ අනුව එම භූමියේ කර තිබෙන නව ඉදිකිරීම් හා බිතු සිතුවම් ආරක්ෂා කිරීමට ද ශ්‍රී ලංකා රජය කඩිනම් පියවර ගත යුතුව ඇත.
යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් ප්‍රථම වරට ඉවත් කරන ලද්දේ ඕමානයේ ‘ඇරබියන් ඔරික්ස්’ අභය භූමියයි. එරට රජය අභයභූමියේ ආරක්ෂිත භූමිය සීමා කිරීමට කටයුතු කිරීම නිසා 2007 වසරේදී ‘ඇරබියන් ඔරික්ස්’ අභය භූමිය ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් ඉවත් කිරීමට යුනෙස්කෝ සංවිධානය පියවර ගත්තේය.
ලෝක උරුම, සංස්කෘතික හා විශ්වීය අගනාකම්වලට හානි වන අයුරින් ඉදිකිරීම් නිසා ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් ඉවත් කළ අනෙක් උරුමය වනුවෙන් ජර්මනයේ “ඩේ‍රස්ඩෙන් ඇල්බේ” නිම්නයයි.
(ඒ.එෆ්.පී. වාර්තාව ඇසුරෙනි)
දඹුල්ල රන්ගිරි ලෙන් විහාර ලෝක උරුම ලැයිස්තුවේ තිබිය යුතුද ? නැද්ද?
