තිස් වසරක් පුරා මෙරට පැවති කුරිරු ත‍්‍රස්තවාදයෙන් රට නිදහස් කර ගැනීමේ සටනේ ප‍්‍රධානම පංගුකාරයෙක් වන හිටපු හමුදාපති සරත් ෆොන්සේකා මහතාට පූර්ණ ජනාධිපති සමාව ලැබීම පසුගිය දින අසන්නට ලැබුණු සුබ ආරංචියකි. යුද ජයග‍්‍රහණයේදී ප‍්‍රධානියකුට හිරගෙය උරුම කිරීම සහ ඔහුගේ සිවිල් අයිතිවාසිකම් සියල්ල අහිමි කිරීම පිළිබඳ බොහෝ දෙනා සිටියේ දැඩි කලකිරීමෙනි. කළගුණ ගැන පුරසාරම් කියන පිරිස් විසින්ම මේ යුද වීරයාට උරුම කරනු ලැබූ කටුක ජීවිතයට අස්වැසිල්ලක් ලැබීම ගැන ඔහුට ආදරය කළ අයගේ මෙන්ම යුද්ධයෙන් විඳි පීඩනය තුරන් වීමෙන් ලබන නිදහස භුක්ති විඳින සැමගේද සතුටට හේතුවක් වනු නොඅනුමානය.

ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 34 වැනි වගන්තිය යටතේ ජනාධිපතිවරයාට හිමි බලතල අනුව සරත් ෆොන්සේකාට මේ සමාව ලැබී ඇත. මහාධිකරණයෙන් සහ යුද්ධාධිකරණයෙන් ඔහුට ලබා දී තිබූ දඬුවම්වලින් ඔහු සම්පූර්ණයෙන් නිදොස් කොට නිදහස් කොට ඇත.

මේ අනුව සරත් ෆොන්සේකා වෙතින් අහිමි කරනු ලැබූ ජනරාල් ධුරයද සිවිල් අයිතිවාසිකම් සියල්ලද නැවත ලැබී ඇත. ජනාධිපති සමාව හිමිවීම නිසා ඔහුට ප‍්‍රජා අයිතිය හිමිවේ. කුප‍්‍රකට සුදු කොඩි නඩුවෙන් වරදකරු කරමින් ඔහුට දඬුවම් නියම වූ අතර වසර පහකට පසුව ඔහුට පූර්ණ ජනාධිපති සමාව ලැබීම නව රජය යටතේ ගනු ලැබූ වැදගත් තීරණයක් බව බොහෝ දෙනාගේ අදහස වී ඇත. 

1970 වසරේ යුද හමුදාවට එක්වූ සරත් ෆොන්සේකා මෙරට බිහිවූ කීර්තිමත් සෙන්පතියෙකි. 2005 සිට යුද හමුදාපතිවරයා ලෙස ශ‍්‍රී ලංකා යුද හමුදාව මෙහෙයවූ සරත් ෆොන්සේකා 2009 වසරේ යුද්ධය ජයග‍්‍රහණය දක්වා ගමන් කළ සටනේ සුවිශේෂීම කාර්යභාරයට උරදුන් පුද්ගලයාය. යුද ජයග‍්‍රහණයෙන් පසුව ඔහු සිය සේවයේ සිටියදීම ජනරාල් ධුරයට උසස්වීමක් ලැබීය. එසේ සේවා කාලය තුළදීම ජනරාල් ධුරයට පත් වූ ප‍්‍රථම හමුදා නිලධාරියා සරත් ෆොන්සේකා වීමද විශේෂත්වයකි.

2010 වසරේ පැවති ජනාධිපතිවරණයට තරග කිරීමට තීරණය කිරීම ඔහුගේ ජීවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කිරීමට හේතු වූවක් විය. එතැන් සිට ඔහුට විඳින්නට වූයේ කටුක අත්දැකීම් රැුසකටය. යුද්ධය පැවති කාලය තුළදීවත් එවන් කටුක අත්දැකීමක් ඔහුට විඳින්නට සිදුවන්නට නැත. එය එතරම් අමිහිරිය. දේශපේ‍්‍රමීන් දේශද්‍රෝහීන් වීමත් දේශද්‍රෝහීන් දේශපේ‍්‍රමීන් වීමත් පසුගිය කාලය තුළ සිදුවූ ආකාරය පුදුම සහගතය. පැවති ආණ්ඩුවට පක්ෂපාතීවීම හෝ නොවීම මේ සඳහා ප‍්‍රධාන සාධකය වූ බව ප‍්‍රකට කරුණකි.

2010 පෙබරවාරි මස අත්අඩංගුවට පත් වූ සරත් ෆොන්සේකා මහතාට එල්ල වූ චෝදනාව වූයේ යුද හමුදාවට අවි ආයුද ගෙන්වීමේදී සිදුවීයැයි කියන අක‍්‍රමිකතාවන්ය. ඒ සඳහා වසර දෙකක් පමණ සිර දඬුවම් විඳි ඔහු 2012 මැයි මාසයේ නිදහස ලැබීය.

සරත් ෆොන්සේකා මෙරට බිහිවූ රණශූරයෙක් වුවත් ඔහු දේශපාලනයට පැමිණීමට ඉක්මන් වූවායැයි ඇතැම් දේශපාලන විචාරකයින් මීට පෙර පෙන්වා දී ඇත. දේශපාලනයේ අපරිනිතභාවය නිසාම ඔහු 2010 ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද සටන කළමනාකරණය කර ගැනීමට අපොහොසත් විය. මේ වනවිට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පක්ෂයේ නායකයා ලෙස ඔහු ජනතාවගේ විශ්වාසය දිනා ගැනීමට සමත් වී ඇත.

ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරයට සරත් ෆොන්සේකාගේ මැදිහත්වීම කැපී පෙනෙන්නකි. 2010 දී ඔහු තරග කළ ඡුන්ද ලකුණ වූ හංසයා යටතේ තරග කළ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ජනාධිපතිවරයා වූ සැණින් සරත් ෆොන්සේකාට පූර්ණ ජනාධිපති සමාව දීම කළගුණ සැලකීම පිළිබඳ පුරාජේරු කතා කළ අයට දුන් කදිම පාඩමකි.

එදා ජාතික යුද වීරයකු වූ සරත් ෆොන්සේකා අද ජාතික තලයේ දේශපාලනඥයෙකි. ඉදිරියේදී ඔහුගේ භූමිකාව මෙරට දේශපාලන ක්ෂේත‍්‍රය තුළ තීරණාත්මක එකක් වීම වළකාලනු නොහැක. ඔහුගෙන් අහිමි කළ තනතුරු පදක්කම් සියල්ල නැවත හිමිවීම ඔහුගේ චරිතය ප‍්‍රතාපවත් කිරීමට උපකාරී වනු ඇත.

ඔහු අද නිදහස් මිනිසෙකු ලෙස හුස්ම ගන්නා විට වැඩිපුරම සතුටු වනු ඇත්තේ ඔහුගේ බිරිඳ අනෝමා ෆොන්සේකා සහ දු දරුවන්ය. ඔහුගේ දුෂ්කර ජීවිතය පුරාම ඔහුගේ සෙවණැල්ල වූ අනෝමා ෆොන්සේකාගේ භූමිකාවද පැසසිය යුත්තකි. රටට රණශූරයකු වුවද ජනතාවට දේශපාලන නායකයකු වුවද ගෘහයට ඔහු ආදරණීය ස්වාමි පුරුෂයකු සහ පියෙකි.  ඕනෑම කෙනෙකු උසුලන දැඩි පීඩනයට යම් අස්වැසිල්ලක් ලබන්නේ නිවෙස තුළදීය. සරත් ෆොන්සේකාටද ඒ අස්වැසිල්ල නොලැබුණේ නම් සිත කය දෙකම නිරෝගීව තබාගත නොහැක. මේ ලැබූ නිදහස ඔහු ලද බොහෝ පදක්කම්වලට වඩා ඔහුට වටිනවා ඇත.
මරාගෙන මැරෙන බෝම්බකාරියකගේ ගොදුරක්ව බියකරු අනතුරකට මුහුණ දුන් ඔහු යළිත් නැගිට සිටියේ ඔහු තුළ තිබූ අභීතකම නිසාමය. එවන් අභියෝගවලට මුහුණ දුන් මේ රණශූරයාට පසුගිය පාලනය සැලකූ අයුරු සාධාරණ නැත. තවමත් ඔහුගේ ශරීරය තුළ මූණිස්සම් කැබලි ඉතිරිව තිබෙන බව ඔහු කීප විටක පවසා ඇත. ඔහු ඒ ප‍්‍රහාරයන්ට ලක් වූයේ රට වෙනුවෙනි. එය අපට අමතක කළ නොහැක්කකි.

ලංකාවේ දේශපාලනයේ තිබෙන අශ්ශීලභාවය ප‍්‍රදර්ශනය කරමින් දේශපේ‍්‍රමියා දේශද්‍රෝහියකු වූයේ නිමේෂයකිනි. එම වරද අද නිවැරදි වී ඇත. මෙය අලූත් සමාජ සම්ප‍්‍රදායකට මුල පිරීමක් වුවහොත් හිටපු හමුදාපති ජනරාල් සරත් ෆොන්සේකා හට අහිමි වූ දේ නැවත ලැබීමට සුවිශේෂ අර්ථයක් එකතු වන්නේය. ලංකාවේ දේශපාලනයේද නව සම්ප‍්‍රදායනට එය පූර්වාදර්ශයක් වන්නේ නම් එය ඉතාම වැදගත්ය.